Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

Boudikont, sé nout l’istoir k’i fo bien étidié !

mardi 7 mé 2013, sanm Justin

Bonpé d’moun i di, lo sistèm l’intégrasion Mitterrand la propoz anou l’ané 1981 la fine done tout sak li té i pé doné. Mèm si i pé dir, sistèm-la té i roprézant in progré par rapor l’asimilasion, in sistèm la mazorité d’moun té fine rejété. Astèr, pou di in n’afèr konm sa, i fo analiz l’inn épi analiz l’ot. Kisa la fé sa ziska zordi suivan in métod siantifik, réalist, obzéktif ? Moin, pèrsonèl, mi koné pa kisa la fine fé in travay sèrié konm sa épi nésésèr, sanm pou moin.

Mi koné, désèrtin moun la fine fé in bon komansman l’analiz. San vouloir abès pèrsone, dann diskour Paul Vergès, moin la fine trouv dé shoz lé intérésan é mi pans tout kominis i doi étidié bann diskour nout kamarad. Pa pars sé in bibl, mé pars sé souvan dé foi lo rézilta d’in réfléksion aprofondi. Lé sirman plis valab pou lir ké désèrtin kozman sipèrfisièl i antan souvan, é i aport pa in kontribision intéléktièl nou la bézoin si ni vé sort l’androi ni lé pou alé pli loin.

Astèr, l’asimilasion konm l’intégrasion la done sak zot té i doi doné dan tout séktèr la vi nout pèp, kisoi dan l’ékonomi, dan lo sosial épi dan lo kiltirèl épi l’anvironmantal. Donk, si lé zis ni étidié lo dé sistèm, lé zis osi ni étidié zot konsékans pou la vi nout pèp. Biensir, in pé i pé di, si in sistèm la lès anou an rad konm zot i koné, i fo pa sort politéknik pou konprann, lo sistèm, inn konm l’ot, lé pa sifizaman pèrforman, sirtou, dizon zot lé obsolèt, donk i fo shanjé.

Mi pans, i fo ni konpran bien, inn avèk l’ot pou shanj azot konm i fo. Ni pé di galman, nout péi la fine fé désèrtènn z’éspèrians, é bann z’éspérians-la, sa i doi èt bien étidié. In l’égzanp ? Tout nout batay pou l’otonomi. Bin, i fo fé lo bilan, pèz lo plis, pèz lo moins, pou nou bien avansé dann in mond la fine si tèlman transformé.

Boudikont, si ou i kalkil bien, ou i pé di, trouv tousala dan l’istoir nout péi, é sé nout l’istoir k’i fo étidié.

 Justin 


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus