Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

Lang kréol i kil pa aryèr, mé i marsh an avan !

zedi 27 octob 2011, sanm Justin

Matant Zélida la ékrir Justin :
Mon shèr nové, mon spès salté,
M’a dir aou in n’afèr ké mi rogrète, mé solman mi trouv sa normal vi k’bann rouj de fon la pass zot tan pou fèr in mové propagann la dsi. Dsi koué d’apré ou ? Dsi nout patoi kréol rényoné. Tro lontan zot la ésèy fé kroir d’moun ké l’intéré bann Rényoné té i komann mète lo kréol dann l’ékol. Donk, aforstan fé zot mové kominikasyon, demoun la fini par pansé ké lété pa in bon n’afèr. Lé normal : sa in propagann bann rouj-de-fon, é lo moun, an mazorité, i èm pa bann rouj-de-fon. Ala ké zordi, bann Kréol rényoné i rojète lo kréol pars in pé i vé fé zoué lo kréol in rol la pa la syène. Domaz pou nout patoi, domaz pou nou kréol rényoné, mé zot la domandé é zot la gagné. Tok ! Pran sa pou toi !

Justin la fé pou répons :
Mon vyé matant k’i koz touzour la boush rouvèr,
Si mi konpran bien, ou i rode la vérité dann tréfon out jabo ou ? Bann ransègnman na dann zournal i fé pa ou arien sa ; an déor d’sak ou i pans, sé konm k’i diré na poinn vérité. Poitan, san alé tro fouyé, moin la trouv inn-dé vérité, i sifi, sanm pou moin, pou boush out také. Lakèl ? Akout solman in pé sak mi sava di aou.
Soisant-é-in pour san dmoun lé pou k’i mète kréol dan lékol é nèf pèrsone dési dis i di zot va mète zot zanfan dan so l’ékol-la. Katrovin dis pou san i pans lo bilinguism fransé-kréol sé in bon n’afèr, é ant sèz pour san i pans sa lé bon pou lo domin zot zanfan. Arzout èk sa soisant kinz pour san dmoun i pans pa ditou ké lo kréol lé apré pèrd son lang. (Sondaz Ipsos l’ané 2009)
Anpliské sa, dann in sondaz lété fé moi d’désanm 2010, sinkant sète pour san dmoun i pans na in sèl lang zot i konpran épi zot i koz bien, sé lo kréol. Plis trant pour san i di zot i nyabou manyé lo kréol konm lo fransé.

Donkalor, kréol, ké ou i vé ké ou i vé pa, i kil pa aryèr, i marsh an avan.

NB : Bann shif-la, moin la tir dan troi sondaz, inn domandé par l’OFIS la lang l’ané 2008, in n’ot parèy l’ané 2009, inn tiré dann Zournal de l’il moi désanm 2010.

Justin


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus