Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Accueil > Chroniques > Oté

Si in zour zot i gingn konm in kou d’rès trankil, sirtou, alé pa di zot la pa rodé !

lundi 29 septembre 2014, par Justin

Na dé zané kan bann jenn la révolté, la fé tab rone. La fé koz désèrtin moun l’avé poin arien pou dir ; la pa anparl bann gran danjé i ménas anou ! L’ané dèrnyèr kant la arkomans in nouvo révolt, la fé parèy, bolote é ro-bolote ! Sète ané, moin la fine antann in bon pé kozman, mé la pli par initil, la plipar pou fé bate la lang dann in sans épi dan l’ot san nésésité, san prévnir dsi bann danjé k’i raprosh, dsi bann z’ape, dsi l’ané 2017 pou plantèr, dsi l’oktroi la mèr… san trouv in bon plan vréman pou tir anou dann l’anbara. Poitan in an, sa lé long é na l’tan rodé pou trouvé ! Dé zané sa lé dé foi pli long, donk dé foi plis lo tan pou trouv in bon tik-tak Troi zané, sa lé troi foi pli long donk troi foi pli d’tan pou trouv in bon tik-tak dévlopman.

Alors mi di éstop in kou ! Mète in kou in frin avèk bann délir la lang… Si zot lé bon, komans par dir anou pou kosa, apré troi san sinkant zané l’okipasyon fransèz nou lé touzour pa dévlopé dsi la késtyonn nout lékonomi ! Di anou pou kosa, soisant uit zané apré la loi 1946 nout péi lé divizé an dé, é près la moityé dmoun lé pov ! Di anou pou kosa, isi La Rényon, kan ou lé fronksyonèr ou i fé parti près dann la totalité in klas priviléjyé ! Di anou pou kosa lo nonm domoun lo shif ofisyèl i konsidèr konm ilétré i diminyé pa ! Di anou pou kosa l’iniversité La Rényon dann son klasman lé soisant kinzyèm dsi soisan disète ! Di anou pou kosa La Rényon sé lo sipèrmarshé bann produi fransé sansa éropéin ! Asplik anou tousa épi ardi anou ankor in kou La Rényon i viv pa dann in sosyété néo-kolonyal ! Di anou nou na l’égalité dan la shans ! Di anou lésploitasyon par lésklavaj, par sistèm z’angajé, épi lésploitasion kolonyalis sa la pa lès la tras dann la sosyété rényonèz !

Aprésa, ni lès azot di anou, tout sak ni di mèm si lé vré, la pa lo vré rézon pou ésplik la sityasion an défalké ké ni koné. Aprésa, ni lès azot asplik anou tout propozisyon nout parti pou tir La Rényon dan la mizèr lé pa lo vré solisyon. Ni lès azot rakont anou tout z’ot balivèrn, ni done azot l’otorizasyon.. Mé ni domann azot sirtou alé di zot kozman mantèr avèk kék san soisant dis mil rényoné inskri pol anploi, lo karann dé pour san dmoun lé dsou pa d’port la povrété. ni domann azot osi alé di sa tout bann milyé rényoné la fé zétid sipèryèr, nana bèl-bèl diplome é lé oki d’travay…alé di sa é si, in zour, zot i gingn in kou d’ rès trankil alé pa di zot la pa rodé !

NB In kozman pou la rout : « in kou d’rès trankil ». Lo kozman lé intérésan par lo kontradiksyon nana rant"lo kou » é lo « rès trankil », inn lé an mouvman, l’ot i bouz pa oubien i bouz pi. Na dé foi dmoun lé ajité, zot i rod pou batay, pou an-nargé zot i ménas, zot i domann pou kasé. Zot i domann arienk in n’afèr, fé sort aou dann out gon port pou rann aou résponsab si i éspas kékshoz. I pé pa dir zot i mérit pa k’i kalm azot in pé, k’i nétraliz azot. Par koué ? Par in kou d’rès trankil mèm. Na d’ot mo pou di sa : i pé di i pé règ lo kont, i pé dir galman mète ali or-zé, sansa pèrs son rou..sansa d’ot manyèr ankor. Mé démyé zot i fé travay zot koko, fé bouy in kou zot matyèr griz, sa i pé ansèrv kékshoz.


Un message, un commentaire ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus