Lakey lo sit > Chroniques > Oté
Zordi la pliy é domin solèy !
lindi 7 zanvié 2013, sanm
Siklone, sa in n’afèr inportan dann nout mantalité. Dann léspri kréol nana plis d’inn i somèy, plis d’inn apré ral son karang trankilman, é i sifi ki fé in l’anons pou tout bann souvnir konm antéré dann nout mémoir i arsort, i arfé sirfas, Tout kalité souvnir, tout kalité lo brui, tout kalité lodèr. Lo van dan la tol i fé : papapapa ! Mang i shaboul lo toi, i fé : boum-boum-boum-boum ! Ti poul apré kashyété : pi-pi-pi-pi é lo momon i fé : kot ! Kot ! Kot ! Kot ! Lo van dann touf kann i fé shouaaaaa ! La port la fine kass lo gon i bate, i bate, i bate : banm ! banm ! badanm ! Déor, la rivyèr i koul bor an bor, li roul bèl-bèl galé. Mon shien déméloir i aboye, i rode mord épi toudinkou i rant dann son park an souplègnan : kaï, kaï, Kaï !
Moin na l’inprésyon dann tan l’avé plis siklone ké koméla. In l’inprésyon, pa in sèrtitid ! Siklone karant-uit, sa té in n’afèr kosto sa. Mi souvien bien la famiy té La Plène an shanjman d’èr. Dopi plizyèr zour la plui, lo van, bransh kasé dann shomin épi in nuit… in drol d’afèr ! In drol spéktak ! Moin té apré dormi, avèk in bann marmay, dsi in gran li èk in matla zèrb sèk épi la mous. Sa té i san bon lé ga ! Mi rakont pa zot. Ala ké mi lèv ! In gran, in gran mouvamn dan la kaz : papa, matant Didi, nout nénene Zabèl, mon bann gran frèr l’apré batay a-mor kont kou d’van. Momon, pou son par i fé la priyèr. Bann ti, i fors pa tro, konmsi zot té pa la pou vréman. Banna i tienbo la port, la fénète… pa avèk la min, mé avèk in l’amayaz la kord bèf, in bout anmaré èk baskil in fénète, in bout anmayé èk baskil l’ot fénète an fas. Inn dann in port, in not dan l’ot port épi bann gran mèb pousé pou anpèsh kisoi la port, kisoi la fénète kass par bout... Mi antan gramoun i di : "Èspéron la tol i tienbo dsi lo toi ! Pars si i tienbo pa sé tout lo kaz k’i sava !". Lo kaz i grinz, i kant dann in bor, i kant dann in n’ot. Pi kapab ! Pi kapab ! Lo kaz lé pi kapab ! Mé li lé d’bout ankor.
Momon i di la priyèr : èl i koné bien fé sa ! Mon papa na plis konfyans son kord bèf, plito ké lo priyèr. Mi san bien matant i baz plito dsi son misklé, mon gran frèr, shèf an tète, i komann bann ti : tienbo isi, trap par la-ba, tienbo sa. Zabèl, nout nénen i donn a toukasé. Son zanfan Zozèf apré zoué a-tèr. Tout i lite a-mor ! La priyèr i grinn ! La kord i ralonz i raptisi ! Mèm. Loraj i rant dan la dans. Toudinkou, li donn konm in gran kou d’tronpète : marmay, par pèr, sansa par sirpriz i pète a rir : shakinn i gingn son kalote pars i fo réspèk la natir, réspèk la priyèr, réspèk bondyé. Sirtou provok pa... L’èr-la ni kalkil domin. Domin solèy va lévé ! Lo tan va klèrsi ! Siklone sar déyèr nou.
Justin
NB : Konm i di dann Ziskakan : "Zordi la pli, é domin solèy, zordi mi pliy, domin mi révèy !".