Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

La lang kréol konmp in rishès an plis pou nou, pa konm in mizèr !

lindi 31 octob 2016, sanm Justin

Somann kréol la fini é d’apré sak moin la romarké la pa lo konba pou nout lang ké d’in bout a l’ot La Rényon la mète an valèr. Sanm pou moin, la mète anlèr lo folklor : folklore dann la kuizine épi détournman nout kuizine, folklore dann la mizik é détournmann nout mizik, folklore dann nout kiltir an zénéral avèk an plis in détournman.

Alon solman anparl la lang kréol : konm moin la gingn la shans viv lontan nana dé shoz la mark amoin é moin lé pa paré pou obliyé… Mi souvien kan Alain Armand-in moun koni koméla-té i vien la télé pou li ésplik son rézon dann la lang kréol, l’avé touzour plizyèr sipo d’kolonyalism té i antour ali pou anpèsh ali kozé. Kisa lété lo éro la-dan, Lo sèl ga té i koz kréol sansa la bann sipo d’lo kolonyalism.

Kan bann partizan l’ékol an kréol la komans réklam la plas nout kréol dann l’ékol, konbien salté la di dsi zot-é bann salté in pé tout modèl. Par ébzanp zot i vé zanfan lé zot i rès dann l’ignorans. Par ébzanp z’ot prop zanfan i koz pa kréol. Par ébzanp sak i vé k’i koz kréol i vé l’indépandans La Rényon. Par ébzanp ankor demoun i koz kréol i réisi pa dan la vi.

Momandoné la di anou kréol rényoné l’apré mor, l’apré disparète. Pou kosa ? Pars bann paran, sirtou bann momon, i koz arienk fransé avèk z’ot pti bout moun. Pou kosa ankor ? Pars bann rényoné lé intélizan é zot i konpran bien ké an déor d’lo fransé na poinn salu. Alé oir lo fransé la zamé été ataké, solman lo kréol rényoné i domann son plas é tout son plas.

Final de kont, lo kréol rényoné lé pli vivan ké zamé éoplis i sava, oplis dbann rényoné i vé k’i rokoné son droi é sé sak bann sondaz i di plizanplis é plizanplis la lang kréol i aparète konm in rishès an plis pou nou pa konm in mizèr pou nou.

NB Si sa i plé azot, kan zot sar anparmi, alé parl la lang kréol La Rényon zot va oir, ankor zordi, koman in pé i réazi. Konbien konba solman pou an avoir lo droi di : « La lang kréol »La Rényon !


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus