Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

Kossa bann minis la y vien fé isi ?

vandrodi 26 avril 2024, sanm Justin


So matin navé in lémission dann radio dessi la vizit lo minis légalité fanm-bonom. Mi fé romark à zot ke en fransé y di légalité « homme-femme » mé en kréol, sé fanm-bonom, sa in détaye pétèt mé sa y monte ke kontrèrman sat nout panse, dann nout sosiété kréole fanm lé en avan, alors ke dann lo sosiété fransé sé boug lé promié. Mi ferme la parantèz.


Mé mi arvien dessi mon kozman : komantèr dessi radio à propo la vizit lo minis. La plipar domoun té y apèl, é mêm linvité dessi la radio, toute la bann lété dakor pou di : « y wa pa kossa li vien fé ». Fransh vérité moin-mêm mi doman à moin kossa li la nvi apporté ? Li là inoguir in batiman ke lé ouver é y fonksione dopi lané passé. Ben, té pa bozoin fé in gran déplasman konm sa, in gran dépans konm sa, pou sa. Li la renkont dé trwa moune, ek lasosiasion, mé la osi, mi domand à moin kossa sa y anserve à zot ? A mon avi sora zis in souvenir pou rakont zot ti zanfan, zot la rankont in minis la Frans in zour, sa y ariv pa toulemoun ! Mé a parksa ?

An zénéral, mi wa pa kossa y anserve lo visit ninportkel minis aktièlman, parse, souvan zot y apport pa arien. Zot y vien war pou soidizan mié konprann é pou désidé kossa y fo fé aprè, mé ni wa ke na poin okin desizion là shanz la sitiasion nout péï. En plis ké sa, kissa y pé krwar vréman, ké in moun lé kapab konprann la sitiasion in péï en dé zour ? Lé vré nout péï lé pti par rapor la Frans, mé kant mêm. Mi pans plito na bonpé i profite zot manda ministérièl pou guingn visit lo monde… la Frans-la lé gran sa ! Y prétan Solèy i d’or pa zamé dessi son zombri ; sré domaz pa anprofité, mé fé pa krwar à nou la nuite po lo zour non pli !

Anfin, mi pans ke sat lé mié plasé pou konèt sitiasion zot péï sé lo bann moun y abit la. Alors, olié gaspi larzan kontribiab pou payé voyaz ek léberzman pou toussa délégasion ministérièl la, mi pans y vodré mié réuni la popilasion réyoné, bann politik, lasosision, citoyen lé volontèr, lexpèr,… pou in travay sérié dessi la sitiasion nout péï. Pou di kossa ni ve pou la Rénion, kossa ni ve sirtou pa, é apré sa pou fé propozision sérié é réfléshi pou lavnir. Propozion dessi lédikasion, dessi lalimantasion, dessi l’environeman, lékonomie, toute bann zafèr y fé tourne ron in sosiété, press in million zabitan.

Ala kossa mi pans à propo la vizit bann komandèr fransé, moin lé a pépré sertin moin lé pa tou sèl pou mazine konm sa.

A bon entendèr, sali.

Justin


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus