Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

In pèp i pran lo tan pou li vnir in pèp, è sa konssyanss i ranfors dan la lite

zedi 2 novanm 2023, sanm Justin


Mézami souvan dé foi mi domande amwin kossa k’i fé k’in popilassion in zour i vien in pèp alé oir li la rèst in popilassion pandan lontan. In popilassion sé in kantité d’moune bazé dann in landroi zéografik mé san lo bann zépiss k’i fé ké li sé in pè. Si ni parl in pèp nou lé sir li lé dsi in téritoir dopi assé d’tan pou an avoir son listoir prop. Assé lontan pou an avoir inn vi ékononomik, in lang, in kiltir é an mèm tan in priz-konssyans par raporte toussala.


Si ni anparl bann morisien, ni koné zot i égziss dsi in téritoir — l’il Maurice — ké zot i viv tèrla dopi plizyèr syèk assé d’tan pou an avoir i vi ékonmik, in kiltir, in lang avèk anpliss ké sa zot konssyanss nassyonal. Zot lé morissien pars zot i panss, épizot i afirm, zot lé morissien, donk zot néna sak i apèl konssyanss zot lé morissien — ni pé apèl sa zot konssyanss nassyonal… Péi-la lé indépandan dopi 1968 mé lé sir son bann moune zordi li lé pli morissien ké li lété avan 1968.

Astèr néna in kékshoz nou la pankor anparlé é so kékshoz-la sé la solidarité dan la lite pars la solidarité dan la lite lé konm in siman i raprosh lé z’in par rapor lé zot, é i ranfors zot santiman d’ète solidèr lé z’inn par raporte lé zot — finalman i ranfors zot konssyanss nassyonal.

Astèr alon anparl in minorité é dizon minorité-la li lé dann l’obligassion lité pou li défann son groupe kissoi dsi lo plan istorik, sossyal, ékonomik épi kiltirèl… Dann toute péi néna in minorité é minorité-la lé dann l’obligassion défann ali : sa i pé z’ète in minorité pou la lang, in minorité pou la rolijyon, in minorité pars krazé par in mazorité. Li pé mèm an avoir son rovandikassion prop ké lé pa sète la mazorité demoune.

Souvan ni parl Chagos é kan ni anparl azot ni di zot i vé rotourn shé zot — rann nou Diégo ! — zot i vé k’i répar linzistiss zot la sibi dopi sinkante zané : zot la lèss zot bien, zot vi, zot idéal dann Chagos é zot i rononss pa rotrouv in zour san tardé zot paradi pèrdu. Sa sé zot rovandikassion, zot réklamassion é la pa sète la mazorité bann morissien… Si tèlman ni panss zot lite i pé ké ranfors lo santiman zot i apartien in pèp é pèp-la sé in pèp chagossien.

Mwin lé sirésèrtin la plipar rante banna zot i rovandik pa zot konm zanglé, séséloi, morissien mé konm chagossien é sirman zot lite la ranforss zot santiman-la. Parfoi mi rolir la lète Rita bancoult — la momon olivier Bancoult — é mi rolir son bann formil konm « an tan ké shagossienne »… « Mon fils lé pa toussèl dann la bataye é tout noute pèp lé dèryèr li ». A tou lé kou Rita i parl lidantité chagossienne, épi lo pèp chagossien.. Mi panss sa lé inportan l’èr néna dë délégassion GB épi Moris l’apré négossyé é mi éspèr sa sé kékshoz zot va tienbo konte, sansa zort lé riskab fé zérèr.

Abon antandèr, salu.

Justin


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus