Médame, zé Méssyé, la sossyété, koze èk mwin sé koze èk in kouyon mé sé pyé d’lo mir k’i oi lo masson. Mézami kozman-la lé pa difissil pou konprann : kissoi mète luil dsi difé, mète pétrol dsi difé, fé souf lo van dsi lo fé,lé konmsi olèrk diminyé in n’afèr lé pa bon, wi agrav ankor lo ka é la pa arienk par raporte lo fé, mé par raporte a toute. Konbien foi d’moune maladroi volontèrman sansa involontèrman, i souf dsi la flame pou li pran an gran. I ariv ké wi pèze koté k’i fé mal konm in fé éspré, sansa non.I ariv ankor (...)
Lakey lo sit > Chroniques > in kozman pou la rout
in kozman pou la rout
-
« Arzoute pétrol dann di fé. » : in kozman pou la route
4 octobre 2021, par Editorialistes, Justin -
« Gingn la vévé katarlé »
2 octobre 2021Mézami mi panss dann zot lantouraz néna d’moune néna la movèz shanss, otroman di la shyass mé néna in movèz shanss normal k’i ariv inn foi tazantan, épi la movèz shanss sistématik.
Sé sète-la k’i apèl la vévé.La vévé katarlé sé lo pli pire.. Kaziman sansa kwaziman in malédiksyon . Domaz mi koné pa oussa mo-la i sorte é koman sa l’ariv dann diksyonère .
Mi yèmré trouv toussala dann in léksik sansa in diksyonère mé la pa touzour ké lo bande bon ramassèr lo mo, i fé léfor pou done in ransègnman konmsa. I paré (...) -
« Anvoye in moune pass la pintir dann syèl »
1er octobre 2021, par JustinMédame, zé Méssyé la sossyété, koze èk mwin sé koze èk in kouyon mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo masson. Mézami dann kréol rényoné konm dann bon pé lang néna san avèk inn fasson pou anvoye in moune baladé.
Mi koné i di : pouss kanar dan la déssante, pass patin dan la kour épi d’ot é d’ot ankor.
Néna défoi i koze poliman, néna dé foi i koze b oush sal galman.Antouléka sé pou ariv mè rézilta , pou k’ilèss aou in kar d’èr d’pé, pou k’i larg oute lourlé.
Alé ! mi kite azot rofléshi é ni rotrouv pli d’van.
Sipétadyé (...) -
« Aporte la boush -la guèl kabri »
30 septembre 2021, par JustinMédam, Méssyé,
La sossyété, koze èk mwin sé koze èk in kouyon mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo masson .
Mézami, mon bande dalon,kozman-la mi yème pa li tro pars mwin lé a d’ mandé si na pwin in kozman rassist la dsou pars kissa néna kabri pou fé sérémoni, sé bande malbar.Alor pou alé d’inn a l’ote, néna arienk in pa é li lé vite fé.
An atandan,ni pé dir kabri néna in drol de kri é kan wi antann ali kriyé, ou lé a d’mandé si i sa pa ariv in kontraryété dann famiy. Sansa pou kossa la gèl kabri i porte pliss la shiass ké (...) -
« La maladi i ariv a shoval, i ropar a pyé »
29 septembre 2021, par JustinMézami, mon bande dalone é dalon, mi panss zot i koné kozman-la pars néna sa in pé partou, issi mèm é dann péi étranj. D’mon koté mwin lé a d’mandé si lé vré pou vréman sansa si d’moune lé préssé oir la maladi alé, é i trouv toute fasson li mète lo tan-tro lo tan-pou li alé.
Parèye pou l’arivé in maladi défoi li ariv vitman, défoi li mète lo tan pou arivé mé kan li ariv sé toultan tro vite é pèrsone i atande pa li . Zot i koné na dé foi demoune i parl sa pa solman pou la maladi, mé galman pou la mizère , pou la shiass (...) -
« Aforstan frékante lo shien, i gingn lo piss »
27 septembre 2021, par JustinMézami, mon bande dalon, mwin lé sirésèrtin zot i koné kozman-la pars mon zénérassion i koné sa, zénérassion mon zanfan i koné galman, sète mon bande pti zanfan i komanss aprande.
Kossa kozman -la i di ? Lé pa bézoin d’ète pli fité ké fité pou bien konprande ali :frékante demoune néna vilin défo ou lé riskab armass lo bande défo. Armark azot bien :bande vyé l’anssien, kan téi di sa, zot téi mète an garde kont mové frékantassion mé zot la zamé panssé-é mwin ossi- ké sé noute bande rejeton té i pé égzèrs in mové (...) -
« Adroi konm Zozèf a gosh. » : in kozman pou la route.
25 septembre 2021Médame, Méssyé, la sossyété, koze èk mwin sé koze èk in kouyon, mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo masson.
Mézami, mon bande dalon, mwin lé sirésèrtin zot la fine antande in kozman konmsa dann zot vi-si zot la pa nkor antande , mark ali dsi zot karné, pou lo ka k’in zour in moune i difize azot konmsa.
Pou kossa ? Pars toute demoune lé pa adroi parèye épi pars in mèm moune suivan son dogré d’form lé adroi in zour, maladroi in n’ote.la vi lé konmsa , demoune lé konmsa : nou la pa in bande robo, pars mashine-la i fé (...) -
« Dézorde la mèr, i anpèsh pa pti poisson dormi ; » : in kozman pou la route.
21 séptanm 2021, sanm Editorialistes, JustinMézami , médame, méssyé, la sossyété koze èk mwin sé koze èk in kouyon, mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo masson . Kozman-la i vé dire in brui ou lé abityé, la pa li pou déranze aou.Mi pé dire azot mwin la viv lontan dann la kanpagne é mwin l’avé zamé antande kok i anpèsh dormi.kok lontan, pars koméla, demoune i s’anplègn de sa.Konm lo brui la klosh i paré koméla sa i kass somèye demoune.In pé i di sa galman pou sérémoni malbar. An fète in brui familyé, an prinsipe sa i déranj pa pèrsone,mé kan ou lé étranj dann in (...)
-
« Sak i done in zèf i pans li done in poule,sak i gingn in poule i pans li gingn in zèf. »:in kozman pou la route.
19 févrié 2021, sanm Editorialistes, JustinMédame, Méssyé, la sosyété, koz èk mwin sé koz èk in kouyon, mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo vré masson. Mézami, ké zot i done kékshoz, sansa ke zot i rossoi, I fo porte antansion pars shakinn néna son vision dsi in n’afèr. Mi koné d’moun la fashé kan bann paran la partaz lo bien pars i pé ariv k’inn I majine son paran la fé proférans kont li é l’ote I pé pans lo mèm zafèr. Apré zot I koné sak I ariv ?La famiye I diviz otour d’in karé la tèr, sansa otour d’in batiman é lo bann paran téi kroi fé plézitr zot bann (...)
-
« Si wi yème pa ète tousèl, ou na ka vnir an parmi. » : in kozman pou la route.
18 févrié 2021, sanm Editorialistes, JustinMédam, zé Méssyé, la sosyété, koze èk mwin sé koze èk in kouyon, mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo masson. Mézami, mi panse dopi in an a popré bonpé d’moun i soufèr par raport zot vi sosyal la raptissi an rézon d’ sak lété avan. La vi sosyal, néna sak i yèm sa é néna sak i yèm pa sa ditou,néna sak i siporte in poin sé tou. Mwin, pèrsonèl, mi panse mi pé s’anpass de sa kissoi totalman, kissoi an parti :vré do vré, mwin néna si tèlman d’zafèr pou di avèk mwin.Ma vi sé in vré dyalog rant mwin épi mwin mèm. Mé mi doi dir in (...)