Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

Mi yèmré k’i ésplik amwin-pou k’mi konpran-La démokrassi sé kossa o fète ?

zedi 10 zwin 2021, sanm Justin

Dopi yèr, toute la nuite é so matin ankor bande télé épi bande zoinal l’apré, konm i di, fé lo buzz dsi in klak méssyé Macron la gingn avèk inn-dé bra for léstrème droite. Aprésa toute in bande i diskite, i dispite, pou di la démokrassi lé dann danzé, épi lo fonksyon prézidantyèl rabéssé, par raporte in zèst konmsa dsi in prézidan. Mi sava pa di, lé tro bien é téi mérite ali, pars sanm pou mwin sa i amène pa arien an pliss dann lo déba démokratik.

Mé mi yèmré kant mèm rapèl pou déssèrtin sak téi éspass La Rényon néna pa si lontan ké sa. Lé vré l’avé poin prézidan ladan, mé l’avé kant mèm bande zéléktèr, bande kandida, épi lo sifraz inivèrsèl. Rapèl azot in pé toute sak téi pé fé La Rényon néna kéktan san ké gouvèrnman la franss i lèv lo pti doi. Paul Vergès matraké dovan la méri sin-dni, frode éléktoral, atak par bande nèrviss, korupsyon é konsyanss zéléktèr ashté. Mi sava pa rakonte toussala dann détaye, mé mi fé kant mèm in pti rapèl pou sak i d’mande oussa justin i vé alé zordi.

Landroi mi vé alé, lé fassil pou alé sé kossa lé démokratik é kossa lé pa démokratik. Sak mwin la ékri an-o la, konm sak l’ariv méssyé Macron, sa la pa démokratik ditou. Mé kan wi dévlope in programe é kan wi prétan wi sar aplik ali wi fé promèss-konm mi di lo pyé d’boi a promèss i sharj a kass la b ransh-é sa lé normal. Astèr demoune la fine vote pou ou, mète aou anplass é dann la klime-sansa lo shofaz-oute palé wi gouvèrn konmsi ou lété pa angajé ditou par lo bande kozman ou la di partou dann la kanpagne.

Zot i koné kék mo dann in projé d’loi mi pé dire azot sa i fé pliss do mal k’in kalote, sirtou pou la bourse bande ti kolon, sirtou kan sa lété pa anonssé avan, sé in n’afèr k’i fé mal.. Lo déga dsi la santé Sarkozy l’avé pa promète in n’afèr konmsa, ni Hollande, ni Macron é lo rézilta konbien soufranss demoun la konète.. Alor bande kriyèr d’nuite, bande tète fromaz i koze dann télé, akoz zot la pa kriye pli for dsi in vré latinte konte la démokrassi é dsi d’ote zagréssyon gouvèrnman i jène pa li pou fé, Sa lé démokratik, pars lo lagréssyon i fé rante bande moun bien, sé touzour lo mèm ké lé viktime é sé sa la démokrassi !

Sé pou sa, zordi mwin lé a d’mandé : si i kriye pou in klak, é si i kriye pa dsi in lagréssyon konte lo bienètre in kantité d’moune dann in péi. Si sak li fé sa néna son konsyans tré trankil alé oir d’moune apré soufèr san rézon, mi yèmré demoune kalifyé i ésplike amwin in pé-pou k’mi konpran-kossa i lé la démokrass ? si sa lé démokratik sète afèr-la.


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus