Program mon parti i bote amoin tré bien

28 zwiyé 2017, sanm Justin

Mon bann dalon, mi pans, konm moin, zot i koné program nout parti kominis rényoné. Mi majine zot i koné bien la protéksyon la natir, sa sé in n’afèr lé marké dann nout program é pa arienk zordi mé dopi in bon koup de tan. Dizon dsi la késtyonn protèz la natir, nou la pa in z’ouvriyé la vinn-sinkyèm èr… Pou kosa mi di sa ? Pars, dopi in bon koup de tan moin lé a d’mandé si prézèrv la natir sa sé in kékshoz progrésis, mèm révolisyonèr, sansa si sé in poinn vizé réaksyonèr… Déza, mi antann, dann mon trou d’zorèye in bann dalon apré dir in pé i yèm fé tourn z’ot mashine a kalkilé intèryèr. San foi dsi lo métyé ni romète nout l’ouvraz é sa i fo fé sa !

Alon rode inn-dé z’égzanp : kan L’anglétèr (GB si zot i vé) i désid fé in park marin dann l’arshipèl Shagos sa lé progrésis, sa lé réaksyonèr ? Kan ou i pans zot i vé sinploman tak baro Shagos pou anpèsh bann shagosien artourn shé zot, mi oi sète afèr la konm san pou san réaksyonèr, kolonyalis mèm inpèryalis. Mé mi souvien désèrtin an parmi bann ONG la trouv sa té in bon n’afèr é zot lété konplis san savoir avèk la politik inpèryalis GB épi US.

Kan in péi i désid dévlop bann rosours renouvlab é i vé pa ésploit in zizman pétrol. Sa lé progrésis, sa lé réaksyonèr ? Si lo péi i dévlop in program la sékirité alimantèr épi l’otonomi énèrzétik nana pou diskité. In pé i pé di, lé posib tiliz lo zizman pétrol pou modèrniz lo péi, prépar l’avnir la popilasyon – tanpir si i désharj in pé dann l’èr lo tro plin lo CO2. Zot i pé konprann dann in péi konmsa i pé an avoir in gran sobatkoz la dsi. Antansyon, ou i pé ète konplis bann réaksyonèr an kroiyan ou lé progrésis pir ji.

Astèr, pou sak i konsèrn anou si ni vé pi gaspiy nout l’arzan dann pétrol épi dann gaz. Si ni vé trap nout l’otonomi dann l’énèrji, épi dann la sékirité alimantèr. Arzout èk sa si ni vé dévlop bann transpor éléktrik. An pliské sa si ni vé ansèrv kann épi d’ot produi pou gingn trap nout dévlopman. Si an pliské sa ni vé dévlop la solidarité dann nout sosyété. L’èrla, nou néna in program progrésis sansa in program réaksyonèr ? Nana pou diskité, dsi in kékshoz konmsa… Pars, majine azot bien d’ot ké nou lé riskab prézant in program dévlopman bazé dsi d’ot prinsip ké lé n’ot, ékroir z’ot afèr lé méyèr k’la not…

Mi koup, mi transh pa moin la ! Mi di solman kan i fé in program i fo bien pèz lo pour avèk lo kont. I fo bien oir si ni sèrv lo z’intéré nout péi é nout pèp pou lontan mèm pou toultan. Moin pèrsonèl program mon parti i bote amoin bien : son 25 mézir lé dos, son gouvèrnans réklamé lé dos galman. Arzout èk sa son l’intèrnasyonalis dé tou tan, sa osi lé bèl pou moin.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus