
D’ète majeur ? Sa sé kékshoz i fé pèr azot ?
13 juin, parMézami, konm ni koné la droite rényoné i roganiz pou garde son bann plass pouvoir issi La Rényon é pou sa zot i ézite pa arfé lèv lo mor konm (…)
Bayalina, par Axel Gauvin… in roman dann la lang kréol rényoné, an fèyton dann Témoignages -83-
13 zwiyé 2024, sanm
La lète Lina i fé ri mon kér, i fémal mon kér. Dann zanvlope rienk – son lidé, mon lidé ! – in mti violète èl la-fé sèk pou mwin ! In mti flèr i avoué èl i yème amwin. Soman mwin la-lire tro vittman son "F. P. M. B." : lo B, kank èl té fine ékri, èl la-barbouy ça en G. Mwin noré préféré pa niabou lire lo mo konplé èl la-trasse en mti kaniki lète :
Fermé Par Mille Grains de Riz.
Si èl i yème pa amwin, akoz lo pti violète ? Si èl i yème, akoz alorse ce léspesse foutan dessi lo zanvlope ?
Lé sûr èl i amêne amwin en sharète shaviré. Mé soman, amwin-là, mwin lé pa bëf i rale par férdné dan la savane. Mi éfasse aèl dan mon mémoir. Poin final. El i égzisse pa, el i égzisse pi, èl la-pa zamé égzisté.
Çak i éspasse dan la kantine pou lo tiaptiape (1) lé 100 fois plus intérésan. Konm la kantité d’ manzé i done anou ! Zordi deux kari olèrk inn tou-sël. De-riz en déliz. Bon déssèr !
La lang bann Ari, Titone, Mano, Adèl, éski-san-sui… la-p’assé pou balèy toute : na tro, tro mèm. Tèlman tro ! Gro Ivone i rire dan son barbe !
Mano i di dan mon trou d’ zorèy :
– El lé kontan pou la kantité d’ réstan, épula, lo maire la-komanse son rénion zéléksion, daoir zot deux la-fine arkomanse avane ansanm de-riz dan la vane.
Ari i pran pi ditou lo temps mashé, i anvale sinpleman. I mavave (2) ! Ankor, ankor, ankor ! Mi éssèye – demande amwin akoz, ou ! – mi éssèye oblize ali sèrre inpé laryaz son boush, oblize ali ésplike inpé son ventr’. Inn tiork ! Rézman, firmezir, son kouraz goulafé (3) i diminié, i afayi, i tonbe. Astèr Ari i gaingne pi boure son kanar : la tripe lé foulé ! Mwin lé trankil !…
Kèl trankil ! Alapak li cé-d’ largue in gro pléré ! Gro-gro kaskade lo larme i dévide atèr par son zié. Lina i débarke en vitèsse, i éssèye trouve in manièr pou konsole son frèr :
– Rari, mon Rari, koça i ariv aou ?
– Manjé néna ankor, mwin la pu faim !
Lézot makro sé-d’ pète in rire en foutan ! Lo kèr Lina i sèrre. Amwin, brouyar i lève dann mon zié.
Axel Gauvin
(1) Lo manjé.
(2) I manje en malprope.
(3) Manje en goulaf, en goudal, en gourman.
Mézami, konm ni koné la droite rényoné i roganiz pou garde son bann plass pouvoir issi La Rényon é pou sa zot i ézite pa arfé lèv lo mor konm (…)
En 2025, l’enveloppe des parcours emploi compétences (PEC), pour La Réunion, s’élève à 10 000 contrats avec un taux d’aide de l’État à hauteur de (…)
Mézami, mi panss in bonpé rantre nou i koné kozman-la pars étan pti nou la antann ali, l’èr-k’nou la grandi nou la antann ali ankor, astèr dann (…)
2004 – Paul Vergès (Alliance) est élu député européen. Ce 13 juin ont lieu dans notre pays les élections régionales. Pour la première fois, cette (…)
C’est avec soulagement que la Région Réunion a pris connaissance des informations communiquées par la Préfecture concernant les contrats Parcours (…)
La population de requins et raies, ayant des cycles de reproduction lents, a réduit de moitié depuis 1970 et 37,5% des quelque 1200 espèces sont (…)
La Commission européenne a approuvé le Pacte pour les océans ce jeudi 5 juin, afin de se présenter en leader mondial pour les océans, lors de la (…)
La Plateforme réunionnaise salue l’adoption définitive par l’Assemblée nationale de la proposition de loi de la sénatrice Audrey BÉLIM, visant à (…)
Mézami, mi koné pa si zot la romarké mé na d’moune i koz for, pétète pars zot i antan pa zorèye, pétète pars zot lé abityé travaye déor donk an (…)
Yèr mwin la lir dann Témoignages in poinn-vi lo mouvman rényoné pou la pé avèk la késtyon d’savoir si avèk lo zakor Répiblik Maurice –Grande (…)
Mézami zot la déza éssèye raytrap la kuisson in gato mal-kui ? Lé difissil konm fé bien pouss in plante la mal dékolé. Si in gato lé bien préparé, (…)
Mézami i paré la droite i rostriktir aèl apré la mortalité lanssien mèr Sin-Pyèr. El la trouv in nom : Nouvel’R. El la trouv in shèf : Mr (…)