Méssyé, Médame, La sosyété, koz èk mwin sé koz èk in kouyon, mé sé o pyé d’lo mir k’i oi lo masson. Mwin la touzour panse kozman-la néna in n’afèr d’trikmardaz la dsou-in késtyonn frode.In késtyonn frode ? Sa i ramenn amwin lané 1959, lo 15 mars. Zour-la l’avé in zéléksyon minisipal dann Sin–Dni :ki di zéléksyon dann tan-la, i di frode éléktoral.I di ossi vyolans é sé sak l’arivé, inn é l’ot. Mi rapèl bien in jenn téi apèl Eliard Laude la pèrd la vi , in n’ot té bien bléssé. Kanta lo rézilta :inn la bour lirn La Brotagn-fé akoush la momon koshon konm ti di- l’ot la shanj 356 voi Paul Vergès l’avé gagné dann in biro fon la rivyèr an 23. Aprésa lo kandida la droite té déklaré élu é soir-la mèm Paul Vergès té matraké prèss a-mor dovan la méri Sind-Ni. Alé !Ni artrouv pli d’van.Sipétadyé.

Bio mimétisme : kossa k’sé sa ?

L’om i émite la natir, mé an pli faye.

Mézami, zot i koné,nou, lé zom, nou lé doué pou émité é souvan dé foi nout zinvansyon, sansa nout dékouvèrte souvan dé foi sé lémitasyon la natir, souvan dé foi in faye émitasyon, mé défoi sé konm ni aporte in n’afèr i korèspon in pé nout prop jéni- lo jéni l’om modèrn.

Kan l’om la vi zoizo i vol, li ossi li la kalkil li té i sava fé in l’aparèye pou volé : li va apèl sa in l’aéronèf, sansa in l’aviyon . Sé pou sa an débitan bann zinvantèr la fé drol-drol mashine épi la mète in motèr dodan pou vol dan lé z’èr. Si zot i rapèl bien zot i pé ankor alé rogard la koléksyon dann diksyonèr :mi souvien in spèss truk, konm in l’arégné d’mèr.Mi rapèl pa si li la volé sansa si li la pa volé antouléka mwin néna in souvnir dsa, in pé vag, mé in souvnir kant mèm..

Zot va dir amwin sa lété kan la débite bann zinvanstyon pars koméla l’om i dépass la natir. Kroi sa zot ?Zot i koné véikil la trafik dsi la line : in drol mashine i tienbo lékilib in pé dann toute sanss ébin, figuir azot, sa sé in limitasyon lézar sak i fé tak-tak-tak dan la kaz. Li ossi l i tienbo lékilib in pé dann toute lé sanss. Li défyé la loi dsi latraksyon térèstre. Sé ankor in ka d’bio-mimétisme é la pankor fini.

Mé kan l’om i panss li lé méyèr ké la natir, sé l’èr ké li tronp zénéralman.Kan li panss langré i pé ranplass la tèr, sé in l’érèr pars li kroi li la pi bézoin la tèr, zis langré pou li lé assé . i fodré pa k’in zour li déside ranplass toute bann zoizo natirèl par bann zoizo artifisyèl. l’èr-la i botré pi mwin ditou.