A kondisyon k’i arèt avèk la guèr, k’i arèt osi défiguir la natir

26 novanm 2011, sanm Justin

Pandan lontan, promyé traka d’moun dsi la tèr té pou ranpli son bouzaron. Afors l’avé la famine in pé partou ! Afors, demoun té i doi fyé solman dsi la natir pou gingn produi la nouritir an kantité, konm k’i fo ! Bon ! Ni sava pa rofé l’istoir, mé pliz-ou-moin, shakinn rantre nou i koné so gran traka d’moun vant vid. Mé konm in pé i di, avèk la syans, avèk bann révolisyon vèrt, révolisyon indistriyèl, révolisyon téknolozik, sétaki la majine l’imanité nana dan son min lé z’arm pou konbat la famine avèk l’agrikiltir modèrn, son bann produi shimik, son bann mashine, tout bann téknik pou konsèrv bann produi la tèr, mèm avèk bann z’OGM. 

Solman, nou la fine trap vintéinyèm syèkl, é ni an apèrsoi la pankor gingn bat atèr la fain partou dsi la tèr. Konbienn foi nou la fine antann na plis in milyar d’moun i soufèr la fain, é pli pir, sa sé in shif k’i diminyé pa. Mèm, li goumant. Alor, in pé i pans, in foi ankor l’agrikiltir modèrn va sokour anou, va sokour l’imanité. Mé ni pé domandé kosa i lé so l’agrikiltir modèrn-la ? Sa l’agrikiltir vintyèm syèkl pétèt non ? In pé i domann si lo l’agrikiltir modèrn lé pa lo l’agrikiltir dirab, lo l’agrikiltir byolozik. Pars lé fini lo tan in vash té i donn dolé byolozik, té i donn moin lé k’in kabri. Lo tan lé fini kan bann frui l’agrikiltir byolozik lété bann frui pti-nin. Sa lé vré osi pou bann léguim, pou bann z’animo i donn la vyann.

Ek l’agrikiltir byolozik, koméla i gingn bann bon produi, bann produi bien kosto, é la pa bézoin produi shimik an poundyak pou protèj azot. Mi sort lir dann in zournal, na in l’injényèr i pas La Rényon pou fé son bann konférans, é boug-la i di, l’agrikiltir byolozik lé kapab donn manjé nèf milyar d’moun dési la tèr ; Sé pou sa mi pans, sa mèm i apèl l’agrikiktir modèrn : in l’agrikiltir pou nouri d’moun, avèk bon produi, in pé partou dsi la tèr… In kondisyon solman, sé k’i arèt avèk la guèr, é i arèt galman défiguir la natir, dégrad lo klima.

NB : Pierre Vergès la roprann l’artik lo “JIR” dann facebook.

 Justin 


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus