
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
25 octobre 2012, par
Zot i koné Jean-Baptiste Colbert ? In gran minis Louis 14 ? Bononm-la la dévlop bann manufaktur pou travay bann matyèr promyèr bon marshé é pou arvann shèr si posib an déor, késryonn an avoir in bon balans komèrsyal. Li la fé dévlop bann konpani bato é nout istoir i doi ali konpagni bann z’Inn oryantal. Li la dévlop in sistèm ékonomik i apèl"mercantilisme". Dann sistèm-la bann koloni la poin lo droi fabrik mèm shoz ké bann manufaktur, kansréti in sinp klou.
Sa in sistèm nou la konète in gran koup de tan. Mé, tan-la lé déyèr nou. Déyèr nou, sansa, nou lé ankor an plinn dan ? Mi di sa pars i prétan dir nou na la libèrté pou antroprann, mé shak foi ni fé in n’afèr i déranj bann monopol, lé sinp, i kass nout rin. Agard solman monopol Air-France ! Kan konpagni l’Éta fransé, la komans konprann Air Autral té i sar mète ali an danjé é bin la fé in l’antouraj pintade pou pik kolé Air Austral. Apré, kan la fine bien an-nuir ali, mète ali bien dann difikilté, i sort in rapor bann z’ékspèr i sort sé fout pa kèl l’androi pou di l’avé gaspiyaz larzan. Tout in bann aboiyèr d’nuit i mète ansanm, pa pou défann nout konpagni mé pou anfons ali in pé plis. Astèr bann radyo, bann télé, bann zournal i mèl de sa. Bann ti kolon, déssèrtin touléka, zot osi i kroi zot i doi siport lo rin bann monopol abizèr dsi. Kèl sar lo rézilta ? Pétète Air Austral va pran lo fon ? Pétète va tèlman afébli ali, ké li sar pi in danzé pou pèrsone ? L’èr-la va lisansyé travayèr par kantité é kroi amoin va nyabou fé port l’otèr dsi sak lé pa résponsab. Toultan i é sa !
L’afèr lé fine si tèlman dégradé pou Air Autral é i aranj si tèlman bien pou Air France ké konpagni nasyonal la déside arète son promosyon dsi La Rényon : dé paké 23 kilo olèrk inn, sa lé fini pou La Rényon. Astèr sé inn pou innn in poin sé tou épi pou lo rès bann Rényoné na ka débrouy zot kari. Apré tou zot lé résponsab si konpagni nasyonal la gingn transpirasyon froide ! Promosyon sé pou lé z’ot*, sé pou ousa na la konkirans. Lo tan la koloni i kontinyé !
* Ziska 62 kilo pou in Brézilien i voyaz dann Air-France.
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)