Témoignages - Journal fondé le 5 mai 1944
par le Dr Raymond Vergès

Cliquez et soutenez la candidature des Chagossiens au Prix Nobel de la Paix

Lakey lo sit > Chroniques > Oté

Akoz in loi dsi bann séparatism ? Akoz rouv la boite Pandor ? Antansyon danzé !

mardi 15 séptanm 2020

Mé zami, La Frans néna in paké problèm pou li sèye réglé é d’apré sak mi antan dir li lé pa paré po règ azot : ni son problèm l’ékonomi i sava an sharète shaviré, ni son problèm santé, pars la grann késtyon sé konète si nou lé ankor dann promyé vag robonbé, sansa dann dézyèm vag déklanshé, n i son problèm sékirité ménasé par bann fors de l’ord-d’apré sak in pé i di-, ni son problèm la sékirité ékstèryèr pars La frans épi la Tirki l’apré zoué la pongn dann la méditérané, ni son problèm la mizèr..ni son problèm l’ansègnman - tout i tourn par on ladan - Anfin tout in bann kantité problèm i tonm dsi li konm karapate dsi tété bèf mèg, é lo prézidan zépol la pa larj ditou.

Mé i diré bann problèm pa réglé la, sa i fé arien pou zot pars sak i titiye azot sé lo séparatism. Dayèr l’apré fé in loi la dsi, pars si i kroi lo pti prézidan lo séparatism i ménas La Frans. Poitan kan mi rogard in pé lo laktyalité, moin la pa vi bann Breton désann dsi Paris, ni bann Corse anbar bann bato i sava kosté dann zot por. Mi rogard koté La Rényon, mi oi pa si l’apré déklansh la gèr.. alor mi di, d’apré moin La frans i sava pa kass par bout, i sava pa pète an morso. I arasanm na poi arien pou mète son linité dann danzé.

Alor pou kosa in loi dsi lo séparatism ? Pou kosa Lo prézidan la fète an grann ponp l’anivèrsèr la troizyèm répiblik. Pou kosa li la fé in kalité diskour i ramenn anou o moins san sinkant zané an aryèr… Lo tann Gambetta, épi sète zil Ferry… Pou kosa li l’apré vant la lang bann fransé konm baz linité lo péi. An moin-mèm, mi di dopi lontan Paul Vergès la tir lo signal d’alarm dsi lo rékil la lang fransèz dann lo mond, par fote in vré politk la lang é par fote lo mank di motif di pourkoi.

An moin mèm mi di rode liniformité, pou moin sé rokil an aryèr. Rode lo l’apovrisman linguistik sé marsh dsi la tète : la divèrsité sé in lanrishisman, l’inifor mité sé l’apovrisman... In pé i di é mi pans nou va oir sa san tardé sé atak l’islam pou amenn la lite élékto ralis kont Marine Lepen. Antansyon pangar i rouvèr la boite Pandor pars kan la fine rouvèr i gingn pi rofèrmé. Antansyon danzé !


Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

signaler contenu


Facebook Twitter Linkedin Google plus