
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
8 séptanm 2012, sanm
L’ékonomi La Rényon lé dann malizé zordi é tout bann shif la pa bon ditou. L’èr-la, toulmoun i parl la kriz, konmsi sa la tonm dsi nou toudinkou, konmsi nou la pa fé arien pou fé ariv ali. Konmsi in pé rant nou té pa l’otèr sak i ariv anou zordi. La kriz ! Ala lo résponsab, ala l’otèr, ala sak la mèt anou dann malizé.
Biensir, nou lé dan la kriz dopi lontan. Dopi lontan, nout sistèm ékonomik, nout sosyété lé dan la kriz. La prèv ? Dopi lontan, nana in bonpé shomèr isi. Dopi lontan, nana in bonpé d’moun dosou pa d’port la povreté. Dopi lontan, nout sosyété lé kasé an dé : sak i rofiz pa zot près arien épi sak i ral lo dyab par la ké. Nou mèm ni di souvan, é mi pans lé vré, nout sistèm ékonomik lé o bout son roulo. Kèl sistèm sa ? In sistèm i fé rokil nout prodiksyon zour apré zour, ané apré ané. In sistèm i mèt anou sou pèrfizyon l’arzan bann transfèr piblik san pèrmèt anou sort par nou-mèm dan la difikilté. Nou mèm ni di, lo sistèm tèl ké li lé i pèrmèt ar pa nou tir nout péi dann malizé. Sé nou k’i di sa, é fransh vérité, nou nana rézon.
Sof ké ziska l’ané 2010, nou l’avé rouv in bonpé shantyé, é bann shantyé-la, ti-lanp, ti-lanp, té kapab mèt anou dann shomin dévlopman. Nou la pa fé la rout Tamarin ? Nou té i sar pa rouv shantyé tram-trin, la rout litoral kat voi ? Nou l’avé mèm pran l’avans dann séktèr bann z’énèrzi nouvèl ! Dsi bann toi La Rényon lété fine mèt plis san mil shof-l’o solèr. In pé partou nout péi té apré modèrnizé. In pé partou l’avé lans dé shoz lété kapab firamézir tir nout kolé dann la. L’avé pa bézoin Sarko pou fé konprann anou kosa i lé dévlopman andojène — ni profèr di dévlopman otosantré —, nou té apré marsh dési. Lé vré, lé pa vré ? Mon bann dalon, i fo pa ni obli sa.
In kamarad la di amoin, kan lo kolonyalism la apèrsi, si nou té i kontinyé nout marsh an avan, nou té riskab ansort anou par nou-mèm, l’èr-la, son gran sèrvitèr, lo gouvèrnman la Frans avèk konm mèm konplis bann sosyété monopol, épi bann politisien kont La Rényon la désid ataké, épi lo rézilta lé sak ni koné. Ala sak lé inportan, ala sak i fo pa ni obli si ni vé arpran nout marsh an avan.
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)