Lakey lo sit > Chroniques > Oté
Alon pa obliye, la lite lé global
samdi 29 zwiyé 2023, sanm
Mézami lo pèp shagossien i sorte avoir in grande pèrte avèk la mor Mimose Furcy, la sèr Olivier Bancoult épi la fiye Rita Bancoult. Zot i koné nou lé fine anparl sa dopi inn-dé somenn.
Bande zoinal Maurice la anparl son déssé konm in pèrte konsidérab pou lo pèp Chagossien é mèm pou la Répiblik Maurice… Dann zoinal Le Mauricien i anparl Mimose konm la méyèr konésséz la kiltir shagossienne an partikilyé lo Séga Tambour rokoni par l’Unesco konm patrimoine immatèriel limanité an gran danzé.
Si mi anparl sa zordi biensir sé pars noute zoinal néna bon rolassion avèk bande déporté chagossien épi lo Groupe Réfizyé Chagos, sé pars nou téi koné bien Mimose la fine vnir issi la Rényon avèk son groupe séga tambour.
Si mi anparl ankor Mimose sé pars mwin la vi aèl Maurice na poin lontan kan in délégassion rényoné la parti pou lo sinkantième anivèrsèr la déportassion é konm èl ni konsidèr lo konba kiltirèl konm kékshoz inportan dann la lite lo pèp : shagoss pou lo rotour dann zot péi natal é in poin final pou lo kolonyalism GB, rényoné pou lo konba konte lo néo-kolonyal franssé san obliye bande pèp ankor viktime l’oprèssion épi lésploitassion.
In konba kiltirèl, sa i amenn in ranforsman lidantité in pèp, konm in fors pou la libérassion é sa lé vré pou bande chagossien, pou bande paléstinien, pou nou rényoné, é toute bande pèp ankor dsou la bote in kolonyalism épi in linpèryalism é bande péi konmsa i manke pa in pé partou dsi la tèr.
Astèr sak mi di, é mi panss sé in vérité, sé ké la lite èl lé global é si èl lé kiltirèl, èl lé galman politik, ékonomik, sossyal, anvironemantal é dann okin ka mi parlré lo konba kiltirèl toussèl, konm la lite ékonomik toussèl ; osinona lo sossyal toussèl, épi anvironemantal toussèl pars si ni fé konmsa ni afébli anou é ni avanss pa la vitèss ni pouré avanssé é nou na poin léfikassité ni pouré avoir.
A bon antandèr salu.
Justin