
Hommage à la femme de Bruny PAYET
1er juillet, parLa section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
29 out 2013, sanm
Avan-yèr o soir, moin la antann in moun, bien kalifyé, té i di konm sa, La Rényon lé pov, pars li la poinn rosours dan son sou-sol. Sé konm sa ké li té i ésplik lo nonm shomèr, lo nonm de moun té i viv dsou lo sèy povrété, épi tout sort klignotan o rouj dopi in bon koup de tan.
Pou ma par, moin lé pa dakor avèk in kozman konm sa. Pou kosa ? Kan i di na poin rosours dan nout sou-sol, mi romark na désèrtin péi nana in kantité rosours dan zot sou-sol, mé zot lé pov é pli pov ké nou. Inn-dé l’égzanp : Madégaskar, lo Mali, lo Niger épi in bonpé d’ot ankor. An kontrèr, na dé péi na poin in bonpé rosours dan zot sou-sol épi sa i anpèsh pa zot an avoir in bon nivo d’vi : ni pé anparl la Oland, ni pé anparl Danmark, ni pé trouv in kantité péi lé konm sa.
Alor, pou kosa in péi lé pov, é pou kosa in péi lé rish ? Nana in ta z’ésplikasyon, mé mi rotyen arienk inn zordi. Ni pé di in péi lé pov si son rosours, tout son kalité rosours — dsou la tèr, dsi la tèr, dann la mèr... — son boté natirèl, lé pa bien itilizé. Nou La Rényon, nou lé antouré par l’oséan Indien, in l’oséan lé plin poison, mé nout pèsh lé pa dévlopé, é sé d’ot ké nou k’i sava trap poison dan la mèr. Nou na poin pétrol, mé la prèv lé fèt, ni pé trap nout l’otonomi énèrzétik. Nou na poin pétrol, mé nout kann i pé pèrmèt anou dévlop nout l’indistri. Nout l’agrikiltir lé dévlopé, mé pa bien dévlopé konm k’i fodré. Rényoné nana la matyèr griz, mé so matyèr griz-la lé pa kanalizé konm k’i fo. Alor ? Nou na poin rosours ou sinonsa nout rosours lé pa bien itilizé ?
M’a rakont azot in z’istoir pou fini* : kan l’Anglétèr la désid donn Moris son l’indépandans, li la anvoy troi kador bien kiltiré, zordi bien rokoni, pou alé oir si i pé fé kékshoz de bien la-ba. Lé troi kador la di, na poin arien pou tir avèk l’il Moris épi bann Morisien, pli pir, z’afèr i pé ariv azot sé la guèr étnik. Nou lé l’ané 2013, zot i koné ousa Moris lé randi zordi. Alor ? Bin, mi lès azot solman réfléshi la dsi.
*Jean-Claude de Lestrac, sokrétèr zénéral la COI, i ékri sa dan son bann liv. In l’observatèr bien plasé !
Justin
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)
C’est avec tristesse que nous apprenons le décès de Nadia Payet, veuve de notre camarade Bruny Payet. Témoignages adresse ses condoléances à (…)
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
Face à l’urgence de la situation de la maltraitance animale à La Réunion, l’association CIANA a lancé un appel aux décideurs, afin de "travailler (…)
Mézami,médam, zé méssyé , la sossyété, lé pa toulézour wi gingn in bon akèye. Défoi oui, défoi non, sirtou dann in sossyété wi koné pa bien lo (…)
Cinq mois après le lancement du plan « Anti-bandes », composante majeure du plan d’action départemental de restauration de la sécurité au (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Une fois de plus, des femmes sont la cible d’une forme de violence lâche, insidieuse et profondément inquiétante : les attaques à la seringue dans (…)