An atandan kabri i manz salad é la pa fini

15 mars 2018, sanm Justin

Dann l’ané 2017 l’avé ofisyèlman 256 518 demoun dsi in téritoir 376 km2. Dann matèrnité Mayotte dis mil zanfan lé éné dann l’ané. Sé dir késtyonn démografi la popilasyon dann péi-la la pankor fini goumanté. I di mèm nora 518000 pèrsone dann lo péi l’ané 2050.

Mi koné pa bien si sé in n’afèr ni métriz bien dann nout tète. Si sé in kékshoz bann z’om politik i métriz pou vréman dann z’ot tète amoins ké zot i pans demoun dann péi – la i doi viv avèk l’asistans é si la pa bézoin anparl dévlopman pou banna-sansa anparl dévlopman san dévlop bann fors prodiktiv. Si zot i pans i fo in dévlopman a la mod Rényon, ni pé dir azot ni koné ousa sa i amenn bann mahorais.

Pou mon par, moin la fine dir, sanm pou moin La Frans la fine mète an plas dann péi la in réjime néokolonyal konm sak li koné fèr partou ousa li pass, é partou ousa li rèss. Ala mon késtyon : d’apré zot, dann in réjime néokolonyal avèk in présyon démografik kosto konm néna zordi dann péi-la, mi èmré savoir si zot i kroi lo dékolaz ékonomik lé posib§Si zot i kroi dizo listoir la pa ansèrv azot de riyin. Si zot i kroi pa, ébin zot l’apré roul lo moun dann la farine.

Astèr, pou sak i di bannzil komor, si La Frans i vé, i pé rotrap son laryéré d’dévlopman. La Frans gran péi dsi la tèr pou son l’ékonomi, i pouré z’ète kapab bien ède lo péi pou dévlopé… Pétète si èl té pa tro okipé pou roganiz bann kou d’éta avèk lo sokour bann mèrsénèr. Pétète si l’avé poin dann bann péi-la in sisèr d’san i apèl fran CFA kaziman la pou La Frans gard in bon klasman dann bann péi lo mond antyé. Pétète, mé la pa lo ka zordi.

Nout tout i koné bien bann prézidan dopi De Gaulle, an pasan par Pompidou, Giscard, Mitterrrand, Chirac, épi lo dé dèrnyé pti l’avé dann z’ot tète l’idé La Frans la bézoin son l’ansien l’anpir kolonyal sansa néo-kolonyal pou tienbo sak li pans sé son ran. Ni koné bien lo dèrnyé prézidan la bien di, solon li, l’idé konsèrv Mayotte, é transform sa an départman fransé l’até pa in bon l’idé ditou. Moin lé sir, li doi tourn-viré, fé travaye son tète dann tout sans san trouv in bon solisyon pou son péi tir gran zégye néna dann son pyé.

An atandan ? konm di kréol, an atandan kabri i manz salad é la pa fini.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus