
Turbulence à la Mairie de Saint-André
5 juillet, parAprès les coupures d’eau mémorables sur fond de polémique, le conflit Mairie de Saint-André-Cirest qui perdure, les plaintes à répétition, les (…)
17 zanvié 2022, sanm
In gran militan kiltirèl i sort désote la vi. L’avé in bonpé d’moune pou akonpagn ali é si ni konsidèr in pé la vi konm in téat, ni pé dir, li la pa rate son sorti. Bonpé d’moune la anparl de li é sa sé in n’afèr mi panss lé normal, lé mérité. Dabor pou li mèm, pou in vi li la donn sa la kiltir rényonèz épi pou invite sak i vien apré amenn zot ossi lo konba kiltirèl konm in l’avangard i amenn lo konba.
Pou kossa mi di sa ?
Néna in l’avan-gard dann la kiltir ? Mi panss oui pars néna i amenn lo konba avan lé zot épi souvan défoi kaziman tou sèl sansa avèk inn-dé dalon… Pétète zot va dir amoin « non ». Pétète zot va dir amoin, dann la kiltir la poin ladvèrsèr.. Si zot i di sa zot la fine obliy sak l’arivé kan la sèye fé la MCUR. Pétète zot la fine obliy tout konba déssèrtin la amène pou mète anlèr nout kréol rényoné. Zot la fine obliye nout konba pou maloya épi d’ot ankor i vol pa zot nom si apèl azot « konba pou la kiltir ».
Dann toute péi, an toutan néna inn sansa plizyèr konba kiltirèl. Si moin téi gingn drèss la list, mi pans list-la sré long… Pou kossa ? Pars dizon i fo ni rofléshi kossa i lé la kiltir épi pou kossa ozis bann zaktèr kiltirèl i sobate.. Alon pa rode déor mé issi mèm néna in bataye pou la lang kréol rényoné la komanss dopi sinkantan é zordi ankor la pankor anshové. Néna in n’ot bataye ni koné déssèrtin l’ améné : sinploman pou nou gingn lo droi ète lo pèp rényoné, avèk son listoir, avèk son kiltir. Si zot néna in pé la mémoir zot i doi rapèl toute sak lété défandi pou nou.
La lang ?
In pé i di non-zot i profèr lo patoi. Listoir ? Non listoir d’Frans pars na poin listoir la Rényon. La kiltir rényonèz ? A non, folklore si i vé mé pa plis. Litératir kréol rényonèz ? A non. Téat rényoné ? Sénète si zot i vé. Mé par l’fète pou kossa in konba kiltirèl ?
Pou in n’afèr inportan dizon pou légzistans lo pèp rényoné : san kiltir na poinn pèp. Si ou i vé kass in pèp i fo komans par kass son kiltir, é si ou la kass son kiltir, lé ankor myé ranplas par la vote. l’asimilasyon konm i di, avèk l’alyénasyon son pti frèr d’lé. In konbatan i par, in n’ot i doi pran son plas pa pou diviz lo pèp mé pou konstrui ali. Mi lèss azot rofléshi la dsi, mi pans zot va oir la pa in késtyon fassil pou aport in réponss.
Justin
Après les coupures d’eau mémorables sur fond de polémique, le conflit Mairie de Saint-André-Cirest qui perdure, les plaintes à répétition, les (…)
Le CIOM « national » aura bien lieu le 10 juillet au Ministère des Outre-mer, en présence du Premier ministre, François Bayrou et du ministre de (…)
Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)
En avril 2025, la ministre malgache des Affaires étrangères, Rasata Rafaravavitafika a déclaré que "la position de Madagascar concernant la (…)
L’ancien chef de la diplomatie européenne a déclara qu’« en un mois, 550 Palestiniens affamés ont été tués par des mercenaires américains ». Une (…)
Après l’opération militaire d’Israël « Rising Lion » (« Lion dressé ») contre l’Iran dans la nuit du jeudi 12 au vendredi 13 juin 2025, et celle (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
C’est dans une ambiance chaleureuse avec un état d’esprit fraternel que les délégués de la Section PCR de Sainte-Suzanne se sont réunis en (…)
La section PCR du Port apprend avec une profonde tristesse le décès de Nadia PAYET, ancienne déléguée syndicale CGTR. Militante engagée et (…)