
Un effort supplémentaire de 5 milliards d’euros nécessaire cette année
27 juinLa dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
17 zanvié 2022, sanm
In gran militan kiltirèl i sort désote la vi. L’avé in bonpé d’moune pou akonpagn ali é si ni konsidèr in pé la vi konm in téat, ni pé dir, li la pa rate son sorti. Bonpé d’moune la anparl de li é sa sé in n’afèr mi panss lé normal, lé mérité. Dabor pou li mèm, pou in vi li la donn sa la kiltir rényonèz épi pou invite sak i vien apré amenn zot ossi lo konba kiltirèl konm in l’avangard i amenn lo konba.
Pou kossa mi di sa ?
Néna in l’avan-gard dann la kiltir ? Mi panss oui pars néna i amenn lo konba avan lé zot épi souvan défoi kaziman tou sèl sansa avèk inn-dé dalon… Pétète zot va dir amoin « non ». Pétète zot va dir amoin, dann la kiltir la poin ladvèrsèr.. Si zot i di sa zot la fine obliy sak l’arivé kan la sèye fé la MCUR. Pétète zot la fine obliy tout konba déssèrtin la amène pou mète anlèr nout kréol rényoné. Zot la fine obliye nout konba pou maloya épi d’ot ankor i vol pa zot nom si apèl azot « konba pou la kiltir ».
Dann toute péi, an toutan néna inn sansa plizyèr konba kiltirèl. Si moin téi gingn drèss la list, mi pans list-la sré long… Pou kossa ? Pars dizon i fo ni rofléshi kossa i lé la kiltir épi pou kossa ozis bann zaktèr kiltirèl i sobate.. Alon pa rode déor mé issi mèm néna in bataye pou la lang kréol rényoné la komanss dopi sinkantan é zordi ankor la pankor anshové. Néna in n’ot bataye ni koné déssèrtin l’ améné : sinploman pou nou gingn lo droi ète lo pèp rényoné, avèk son listoir, avèk son kiltir. Si zot néna in pé la mémoir zot i doi rapèl toute sak lété défandi pou nou.
La lang ?
In pé i di non-zot i profèr lo patoi. Listoir ? Non listoir d’Frans pars na poin listoir la Rényon. La kiltir rényonèz ? A non, folklore si i vé mé pa plis. Litératir kréol rényonèz ? A non. Téat rényoné ? Sénète si zot i vé. Mé par l’fète pou kossa in konba kiltirèl ?
Pou in n’afèr inportan dizon pou légzistans lo pèp rényoné : san kiltir na poinn pèp. Si ou i vé kass in pèp i fo komans par kass son kiltir, é si ou la kass son kiltir, lé ankor myé ranplas par la vote. l’asimilasyon konm i di, avèk l’alyénasyon son pti frèr d’lé. In konbatan i par, in n’ot i doi pran son plas pa pou diviz lo pèp mé pou konstrui ali. Mi lèss azot rofléshi la dsi, mi pans zot va oir la pa in késtyon fassil pou aport in réponss.
Justin
La dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
Mézami, mon bann dalon, mi panss zot i rapèl la mortalité, laba dann Moris, lo gran kiltirèl épi politik Dev Virashwamy ; li lé mor na pwin lontan (…)
Des associations de défense de l’environnement et des citoyens sinistrés ont annoncé avoir déposé un recours pour obliger le gouvernement à (…)
En 2021, 595kg de déchets par personne sont collectés à La Réunion, soit davantage que dans l’Hexagone (548 kg/pers.). La Réunion se situe au 29e (…)
Dan noute kiltir popilèr néna bonpé kozman pou dir sa la éspass dann tan lontan… Mi koné pa pou koué, mé mwin néna dan l’idé k’ni viv in pé an (…)
Le Parti socialiste reproche au Premier ministre, François Bayrou d’avoir refusé de déposer un projet de loi sur les retraites permettant au (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)