An parlan d’dévlopman : Pou kossa par l’fète léta i vé pa ni dévlope anou ?

15 séptanm 2022, sanm Justin

Néna inn-dé zour mwin té apré diskite avè in kamarad dsu lo dévlopman nout péi la Rényon mi oi pa arivé ziska zordi, mèm si mwin la fine ize in gran morsso d’mon vi. Donk mi di avèk li : « Kanssa noute péi la Rényon sar in péi dévlopé ? »

Ala ké li réponde amwin : « La franss i vé pa ni dévlope, pars si ni dévlope ni pé raporte la prèv nou lé kapabe débruiye anou par nou mèm é sa l’éta i vé pa… ». Mézami, éssèye bien rofléshi dsu sak kamarade-la la di amwin pars pou mwin néna pwin in méyèr définissyon lo kolonyalism sansa lo néo-kolonyalism franssé.

Fransh vérité ni pouré ékrir épi ékrir ankor dsu noute kapassité dévlope noute péi, son bande fors prodiktiv, dsu noute kapassité done nout pèp son sosso épi assir ali in bon nivo d’viv. Banir la mizèr, sirmonte nout bande difikillté, dévlope nout kiltir, ko-dévlope anou dann nout lanvironeman. Opliss ni pouré fèr in n’afèr konmsa opliss léta va dékarkasse ali pou ral anou déytèr épi anpèsh anou dévlopé…

Imazine in kou ni fé in plan pou trape noute lotsifizans alimantèr é ni avanss dessu pou trapé. Mazine galman ni fé in plan pou noute lotonomi énèrzétik, é ni avanss dossi pou trape ali. Mazine ankor ni pouss an avan lindistriyalizassion noute péi é sa i marsh. Kèl rol léta i pouré tienbo par rapor anou ? Mwin lé sir-é-sèrtin li sava fé toute sak li pé pou kass anou épi anpèsh anou trape noute lobzéktif « dévlopman ».

Zot i panss sak mi di lé pa vré ?

Bin alor ésplike amwin pou kossa la kass lo bande zobjéktif Paul Vergès l’avé mète an plass dann tan li lété prézidan la réjyon. Pou kossa inn parti d’la gosh avèk la droite la alyanssé — obzéktivman — pou anpèsh Paul Vergès fé in nouvo manda épi pouss in pé pliss an avan noute dévlopman.

Mézami noute listoir néna poin lontan i mérite d’ète analizé pou nou konète pou kossa sak l’arivé l’arivé é pou kossa zordi nou lé dann trin ni lé zordi… Astèr alon poze in késtyon, lo bande fors politik étan sak zot i lé zordi, si déssèrtin néna la volonté roprande program de fon Paul Vergès la komanss dévlopé, kossa k’i pouré spassé d’apré zot ?

Si kamarade la koz avèk mwin na poin lontan néna rézon, mi diré l’éta lé paré si i fo pou kass toute sak — an parmi bande fors politik zordi — i voudré kontinyé pliz ou mwins program Paul Vergès.

A bon ékoutèr, salu.

Justin

PadportImpasse du modèleResponsabilité

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus