
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
1 séptanm 2009, sanm
Mi sort lir in zistoir i s’pass l’ané 2049, dann in péi i apèl Danemark, pa tro loin in vil té i apèl Copenhague. Akoz mi di "té i" ? Akoz mi koz o passé ? Copenhague, sa in vil i égzis, ni oi li déssi la kart ! Oui, koméla, lané 2009 oui, mé pa l’ané 2049 ! Pou kossa ? Pars klima la réshofé, la vni sho vréman pa pou zoué, i fé par-la karann-dé dégré dann in sézon i apèl printan, pars l’été, manzé i kui san mèt déssi l’fé si tèlman la shalèr i shal.
Donkalor, in madam, soisant-é-onzan, i promènn son pti zanfan. Pti marmay-la i késtyone aèl : i domann aèl si lé vré in pé o-larz dan la mèr nana in vil la koulé dann lo i apèl Copenhague, èl i di oui. I domann aèl ankor si lé vré d’ote vil la koulé galman dan la mèr, èl i aprouv. I domann ankor si in pé partou na bannzil galman la anfons dan la mèr, èl i aprouv ankor. Mé èl i di, la pa bannzil la anfonsé, la pa bann vil la koulé, mé sé la mèr la monté plizyèr dizène mètr épi la nouaye bann péi, bann vil, bannzil té pa tro déssi la otèr. El i azouté : sé dmoun la fote si nivo la mèr la monté.
Lo pti marmay, kan li aprann sé d’moun la fote, i domann son mémé pou kossa èl épi lé z’ote la pa fé aryin. Lo mémé i di, in bann konm èl la séyé, mé san gingn fé in n’afèr pars la loi la anvoy la polis pou kass matrak déssi zot kan l’avé in konférans, l’ané 2009, zistoman pou lite kont lo réshofman klimatik, épi la pa déside in n’afèr valab, la fé aryink sanblan.
Mi rakont azot sa pars sé in gayar zistoir moin lir kant in nuite somèy té i vyin pa, épi sirtou pou dir, zordi lé ankor l’èr pou fé in n’afèr. Alon fé ! Pars dann in pé d’tan, sar tro tar. Lé tro tar pou tyinbo kan ou la fine fé dann out linz. Apré l’èr lé pi l’èr !
Justin
L’ésplikasyon inn-dé pti mo :
“Té i” : i mark lo passé, dizon konm in kalité linparfé. (Marmay té i koup shomin : les enfants traversaient la rue).
Domoun mèm l’otèr : sé domoun la fote.
Somèy i vyin pa : mi gingn pa somèy.
Moin la gingn tatane : somèy la pèz amoin atèr, moin té malizé d’lévé.
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)