
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
28 zwin 2024, sanm
Mézami noute zoinal la fini anparl lo kouryé Méssyé Messmer kan li lété promyé miniss La Franss la ékrir son sokrétèr d’éta l’outre-mer. Kossa li téi vé ? Pa pou in zour mé pou touzour, Fransséiz konplètman lo péi tèl fasson néna in téritoir franssé dann loséan passifik. Métode : roganiz la migrassion bann franssé tèl manyèr bann kanak i dovien minoritèr dann zot péi, minoritèr dsi la tèr zot ban zansète.
Dizon li la prèss réissi pars zordi néna solman karante pour san bann zabitan lé kanak é pou lo soissante pour san néna bann kaldosh pou vinte-uite pour san épi néna lo rèst in bann walizien épi bann rényoné ossi pars dann la lète Messmer té ékri i falé ankouraz bann rényoné pou vnir dann lo péi avèk salèr indékssé épi in travaye dan lo privé pou bann konzoin.
Biensir bann kanak sé in kominoté bien organizé, avèk zot kiltir, zot valèr, zot téritoir sakré, épi zot volonté pa lèss azot fèr — ni rapèl la guèr la éklaté laba : ni rapèl sak la spassé dann la grotte Ouvéa épi in sorte médyassion lo glouvèrnman Michel Roccard la antamé pou ariv in zour in déssizyon démokratik. Dann tan-la La Franss téi shoizi pa la plass bann kanak épi bann kaldosh… Sirtou té i favoriz pa bann ziltra-kolonyaliss..
Épi wala, néna in sèrtin Macron é bonom-la la organiz bann référandome an volèr ziska zot la désside lo déjèl lo kor éléktoral pou fini avèk la volonté bann kanak tèl sorte banna i dovien définitivman minoritèr dann zot péi… Bann miliss kolonyal la roganiz azot pou la guèr téi doi arivé. Bann kanak la roganiz azot galman é sak i dové arivé l’arivé par la fote lo pouvoir santal l’arivé.
La guèr épi plizyèr mor épi la poliss k’i débark : la réprèssyon sanss inik konte bann kanak, plizyèr larèstassion é lo transfèr sète militan dann légzagone épi la guèr ankor partou dsi lo téritoir La Kanaki-nouvèl kalédoni. La guèr la pète ankor pli for ziskakan ? Macron i koné pa la démokrassi mèm dan La franss alor parl pi dann in tériotoir loutremèr, li koné pa lo réspé bann tradision, li réaliz pa lo tan la shanjé é lopinyon mondyal lé pli for ké li kroi é i pansh pa koté ké li kroi.
A bon antandèr, salu !
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)