
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
15 avril 2024, sanm
Mézami mi sorte lir dann noute zoinal samdi la komine Sin-Dni i sorte fé in léspass dann Chaudron é la batiz sa Léspass la Rène Sarla. Fèr in léspass konm la fé sa lé bien, in landroi in bonpé travayèr la komine i pé rotrouv azot sa lé bien mé la pa in révolission an li-mèm…
Pars néna in révolission sé lo nom la done léspass-la : l’apèl ali léspass la Rène Sarla in Reine Maron dann lo roiyome lintèryèr é sak lé possib zordi lété pa possib néna in bon koupe de tan pars momandoné é pétète ankor zordi néna in bann révizyonist listoir noute péi nora lèv an guèpe pou anpèsh in nominassion konmsa… Mé antanssion banna lé pa mor é zot lé paré pou lévé é to-ou-tar zot va lévé. Axel Gauvin — noute toute i koné ali —, dann in fonnkèr i parl shabouk madam Débassyns bann gro blan la séré pou lo ka lo tan lontan i rovien. Non lésklavaz lé ankor vivan… oté Sarda toué la roul anou, ton zoli kozman roul anou dan la bou… biensir sa té son fonnkèr dsi sarda Garriga ni koné Ziskakan la mète sa an mizik.
La Réne Sarla lété lo madam lo Roi dé Roi Laverdure : mwin la antann dir Roi-la lété i règn dossi lo roiyome lintèryèr. In zour in moune la di amwin marron-la l’avé roganiz toute in sistèm kominikassion modèrn pou l’épok (promyé moityé dizuitryèm syèk) dann lo roiyome lintèryèr. Li lété galman in shèf de guèr an lite konte lo roiyome kolonyal — li lé mor dan la guèr bann maron téi amenn in pé partou pyé-a-pyé dann noute péi dann tan-la. Charlotte Rabesahala i anparl roiyome lintèryèr-la : i fo konprann sé bann maron la fé roiyome-la dann lé o La Rényon pou fé la guèr bann zésklavaziss épi bann kolonyal. Si mi tronp pa déssèrtin lékrivinl’apèl sa « la guèr san t’an »
Wala sak mwin la lir dsi linternet : l’avé in foi in madam éksépssyonèl téi apèl la Réne Sarla. El lété in marone téi sorte Madégaskar, mé èl té né dann lésklavaz solman son léspri lété for épi lété lib avèk in tanpéraman pou tienbo zisko boute. Konm mwin la di èl lété la Rène lo roiyome lintèryèr. Avèk lo roi dé roi Laverdure èl la règn dsi in gran téritoir dopi 1740 Ziska 1752. Léta pa in Rène ordinèr pars lété in rézistante kapab lite partou pou défann la dignité bann zésklav.
Pou sak i di nou la pwin listoir La Rényon é mi panss i fodré zot i réviz zot poinn-vizé pars néna in listoir pou vréman é èl i mérite ni aprann aèl arienk pou nou konprann néna vréman in pèp rényoné, avèk son lidantité épi son konssyanss d’ète rényoné.
A bon antandèr salu !
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)