
Kèl volonté zénéral ! In pé la boir kossa !
30 juin, parMézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
20 mars 2024, sanm
Mézami si mi domann azot si in tantativ rokolonizassion par in péi okssidantal koméla, zordi, a noute épok lé possib — sirésèrtin zot va réponn amwin non. Pars d’apré sak i di bann péi okssidantal, la plipar, la fine dékolonizé donk natirèlman zot néna tandanss pou kontinyé dékolonizé é sirtou pa rokolonizé.
Arzoute èk sa dopi bann zané soissante ni apèrssoi in bonpé péi la gingn zot lindépandanss, zot néna zot drapo, zot néna zot konstitission épi i roganiz zélékssyon pou dir kissa lé prézidan, kissa lé dépité, zot néna mèm zot institission ziridik épi ékonomik. Donk dir néna bann tantativ pou rokolonizé sé déform in pé la vérité
Mé mwin néna in késtyon préssi é sète-la i porte dsi bann téritoir l’outre-mèr : kossa zot i panss dsi lo rapor la kour dé konte par raporte loktroi d’mèr : in pé i vé son sipréssion pars d’apré zot sa sé in faktèr d’la vi shèr é lé pli préférab transform ali an TVA réjyonal.
Mé l’oktroi d’mèr sé in bon kantité larzan i ansèrv pou ankouraz la politik ékonomik réjyonal, alimante lo bidzé bann koléktivité lokal, sé galman lo droi pou lo konsèye réjyonal adapte son taks suivan lo bite ké lé roshèrché. Mèm pou Prézidan konsèye départmantal sé in manyèr pou finanss la souvrènté alimantèr — donk alé dirékssion la dékolonizassion.
Alé oir in tva réjyonal zamé dé zamé d’la vi li va pèrmète sak loktroi d’mèr i fé zordi é dopi in bon kantité d’zané dann sanss pliss résponsabilité, pliss la fluidité, é pliss la métriz dsi bann zobzéktif réjyonal… Si sak mi di lé vré, la tva réjyonal lé riskab alé a kontrossans épi anlèv anou noute pouvoir réjyonal sir lo bann séktèr toushé par loktroi d’ mèr.
An konklizyon, kan in métropol i anlèv in téritoir son bann konpétanss pou mwin sé in rokolonizassion — in chate sé in chate é mi oi pa koman batiz ali lapin.
A bon antandèr, salu !
Justin
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)