
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
2 out 2024, sanm
Zistoir-la téi éspass dann tan la Rissi té pa loin fèr la révolissyon bolshevik oktob 1917. Kan mi kalkil bien sé in n’afèr noré pu ariv dann inpé toute péi bann ésploitèr i abiz dsi bann zésploité. Si sa téi éspass shé nou noré pi z’ète dann tan lésklavaz, dann tan zangazé, osinonsa dann tan la koloni — dann tan l’avé si tèlman z’abizèr pou maltrète bann zabizé.
Donk oila k’in zour, dann tan-la, in gran famiye russ blan i pass dann in voitir atlé avèk in zoli shoval. Shomin pa larz, é mèm in pé kass-kassé. In famiye moujik — in famiye péizan —, zot ossi zot i marsh dsi shomin é lé bien difissil pou lo voitir bann gran Blan pou dépass azot, mèm kroiz azo. La famiye moujik i sèye dégajé pou libèr la plass pou la voitir passé mé lé pa fassil é opliss zot i bouj opliss zot i gingn pa rouv shomin pou lo famiye russ-blan.
Lo shèf famiye russ blan lé pa kontan parss sa i fé pèrde ali son tan préssyé é momandoné li di avèk son koshé ansèrv son gran foué pou dégaj shomin. Lo koshé mèm li sé in zanfan d’moujik li done bon kèr : li tape a gosh, li tape a droite, toute i pass granmoune, fam, zanfan shakinn i gingn son kantité é kroi amwin pou poiké la poiké.
Lo promyé garsson i oi in galé dsi lo bor shomin, bien blé, bien lour, li ramass sa pou li défann la famiye mé son papa i di avèk li, i fo pa fé sa pars la vi pou nou sar pi possib dsi la tèr bann russ blan. Sé noute déstin d’ète maléré épi maltrété konmsa. Anvoye pa rosh pars nou sar ankor pli maléré apré k’avan.
Lo gran garsson i di pa arien mé li ramass son galé pou lo ka k’in zour li nora pou ansèrvir... Lo tan i pass, i pass, i pass, é lo gran garsson néna touzour son galé avèk li. In zour néna la révolissyon é bann solda l’armé rouz i arète toute bann zésploitèr é bann zabizèr bann moujik la dénonssé.
Sé konmsa k’in zour lo moujik avèk son garsson i oi in sorte défilé é dan la bann, zot i oi lo russ-blan la fé done azot gran kou d’foué, garoté avèk la shène épi la korde galman. Lo garsson i trape son galé lété touzour avèk li épi li di avèk son papa : « zordi mi sava tir mon vanzanss pars i fo bononm-la i pèye pou lo sharjman kou d’fouète li la fé done anou »
Mé lo papa olèrk ankouraz son garsson dann son lanvi d’vanjanss i di avek li : « lé pa l’èr pou fèr sa zordi ké la révolission la fine trionfé. Lèss la révolission okipe banna é pou lo galé, zète pa li, ramass ali pars néna myé pou fèr avèk sa ».
A bon antandèr salu !
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)