Asé abiz dsi l’mond kant mèm !

1 out 2013, sanm Justin

La préféktir i sort anons, lo pri l’ésans, gazoil épi boutèy lo gaz la goumanté a partir d’zordi. Fason ki di sa, ou i diré sé près in n’afèr normal : in moi i goumant, in moi i diminyé, moi d’apré i bouz pa, aprésa i arkomans monté. Pou kèl rézon ? Pars lo pri lo brit la monté, sansa la bésé dsi marshé mondyal, pars lo dolar la aprésyé par rapor l’éro, sansa la déprésyé. Arèt ! Arèt in kou, sa la pa in fatalité !
Zordi ni pé pran konm égzanp lo gaz. Biensir, na poin lo gaz natirèl isi La Rényon. Biensir, nou na poin pétrol, nou na poin sharbon pou fé lo gaz ansanm. Donk nou lé dan l’obligasyon fé vnir lo gaz ? Sa lé pa vré. Moin la vi avèk mon zyé, kan moin lété jènn marmay, in ga té i tir lo gaz dan son ta fimyé, ou sinonsa l’ékime kann, pou li fé kui son manzé. Zordi, lo ga lé sis pyé sou tèr, mé kant mèm, té in bon téknik. Zot i kroi pa ? Zordi, ni koné la byomas : kan i mèt in gran kantité la vèrdir pou dékonpozé, i gingn lo gaz, é gaz-la i pé mèt dann boutèy...
Mi antann dopi isi in bann moun l’apré gaspiy amoin, apré di, Justin, la tèt la bloké. Kroi pa sa, sak mi di mi pans, é sak mi pans, dan désèrtin péi, demoun la fine fé. Si ni arzout èk sa la pa solman avèk lo gaz i kui manzé. I pé galman èk l’éstrésité, é l’éstrésité, nana dsi nout tèt avèk solèy, avèk lo van, dann fon la mèr, dann rin volkan. Alor, arèt fé kroir anou nou la bézoin lo gaz inporté pou kui manzé sansa pou shof lo. Asé vid nout posh avèk tout la konplikasyon zot i mèt anou d’dan.
Mi souvien, na in bon koup de tan, moin la vi la foir Bra-Panon bann kaz solèy. Domaz, mé mi kroi la késtyonn kaz la pa tro marshé, mé si mi souvien bien, dan la kaz l’avé in four viétnamyen. In pti poinyé konbistib do boi té i sifi pou fé kui in ropa. In n’afèr ankor, i pé fé kui manzé avèk bann brikète bagas présé... Alor, siouplé mésyé préfé, mésyé pétrolyé, konm mi di azot, sa la pa in n’afèr nou lé oblizé sibir. Arèt anbaras anou avèk in sistèm zot réjime mèm lé résponsab. Alor, asé abiz dsi l’moun kant mèm !

 Justin 


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus