Dann in ka konmsa, kissa la fote ?

27 avril 2021, sanm Justin

Souvan dé foi i antande demoun malkontan apré di zote kolère dann radyo par raporte tout zafè. Sa i fé panss amwin kan mwin lété lékol é ké mwin téi aprann listoir d’franss l’avé in zoinal téi apèl « la lanterne »-noré pi apèl lo lanp tanpète. Mé téi apèl pa konmsa.

Alor dann promyé niméro so lanterne-la, sa i romonte dann tan Napoléon 3- l’avé in moun téi apèl Henry Rochefort é so Rochfort-la la di : « La franss néna trante sis milyon d’sizé, san konté lo bann sizé d’mékontantman. » A bien kalkilé, la rou lo tan la fine tourn in bonpé dopi lo tan Napoléon 3, mé lo nonb sizé d’mékontantman, mi panss la fé ké goumanté.

Mé la ni parl La franss é sanm pou mwin bann fransé lé majère é vaksiné-konm i di - é zot va nyabou, koman koman débarbote azot. Mé si ni parl La Rényon é lo bann moun k’i koz dann radyo a bien kalkilé, ni diré néna pliss sizé d’mékontant man ké dé sizé d’kontantman... A ! biensir mi antan d’issi in band malfondé apré di : »Lo bonère sé pa kan ou néna sak wi vé, mé kant wi kontante aou avèk sak ou néna. ». Mi konsèye pa zot alé souflète sa dann zorèye demoun lé dann difikilté pou vréman.

Pars sak la di sa, la pa in moun o-flan la pa in moune band problèm l’apré akabe ali, ni in moun atèr-atèr dann noute sosyété é k’i soufèr in défisite la libèrté, l’égalité épi la fratèrnité, ni in moune i san trébien la sosyété lé pa fé pou li, mé lé fé konte li. Alor si li lé pa kontan lé pliské normal vi ké li oi déssèrtin néna toute é li na poin tro gran-shoz.

Pou azoute èk sa, li rode kèl koté son salu v’arivé, é li oi pa. Li donn son konfyanss bonpé d’moune la ote, mé li oi pa lé shoz avanssé konm li voudré. Alor kissa la fote ? Pa sète lé viktime dann in sosyété konm sète nou néna-i mankré pi ké sé la viktime lo résponsab !-Mi diré sé sak néna lo pouvoir. Mé kissa néna lo pouvoir ? La pa sak ni panss la plipar d’tan. Alé ! ni arèst la pou linstan é nou néna lo tan pou oir sa rantre nou.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus