Dé gran trou d’zéan, laba dann Boi Blan, a koté l’androi i apèl la « ravine di trou ! »

5 zwin 2015, sanm Justin

Pou komansé la désid fé la nouvèl rout litoral. Pou kosa ? Sinploman pars té i falé ronons tout projé Paul Vergès l’avé mète an rout. L’avé lo zakor Matignon mé sa té pa bon pou Didier, donk la parti ronégosyé ali pou artrap i n’ot pli gran, pli gro, pli faraon… Mé kisa té lo vré gagnan dann sète afèr la ? Lo vré gagnan ladan lété l’éta, vi k’li la pran prékosyon pou évite bann risk finansyé té riskab arivé firamézir lo shantyé nora avansé... Pars lé konmsa dann bann gran shantyé : i mank touzour kékshoz pou zoinn lé dé bout par l’milyé. Konbien va manké ? Dé san, troi san, sink san milyon l’éro sansa plis ankor ? Dann tou lé ka l’éta la di La Réjyon va débarbote aèl avèk lo dépasman, sé èl va rokol bann po kasé. L’éta, pou son par, li lav son min.

Aprésa la di astèr i fo roganiz pou fé lo z’afèr : in bout la dig in koté, in bout la dig l’ot koté é in gran pon dsi la mèr rant lé dé. Li nora sis voi é mèm lo train va pass dosi si i fo. Pou kosa ? Pars bann transportèr la di, i fo zot osi zot i nana z’ot par dann lo gato mèm si konm i di la koméd kréol avec défin Loulou Jessu : sé in gato mal kui. Pou koué mal kui ? Pars tout lo kondiman lété pa réini. Kosa té i mank ? Lo rosh té i mank ! Va trap trap sa dann ravine latanyé, mé ravine la sa lé protéjé sa. Va trap sa Madégaskar ? Sa in problèm pars Madégaskar lé indépandan é i pé pa tir son rosh konmsa, épi la-ba nana la pèst, la raj, la bilaryoz é tout sort maladi. Donk si Latanyé i gingn pa, di Madégaskar i gingn pa, ébin v’alé Sin-Lé : laba lo rosh lé inpékab épi va bien annui l’ot Robert. Mé sa, sa i fé pa konmsa : i fo désid fé in karyèr, an avoir tout z’otorizasyon k’i fo é anplis i fo la popilasyon lé dakor. Ay ! Ay ! Ay ! I diré k’sa lé pa kui non pli. Zot i konpran i sar fouy dé bèl trou é pliské bèl vi k’nora soisant mète profondèr é sar konm sinkant-sink térin fotbal, avèk an plis tout la pousyèr, kartoush dinamite étsétéra, étsétéra la ké lo ra.

Nora dé gran fos, inn par an o, l’ot par anba la rout tamarin. Dé gran fos ? Dizon dé gran trou ! Gran trou ? Oui mé laba nana in ravine di trou. Kosa sé sa ? Sé l’androi bann révolté Sin-Lé la fé zot konplo pou dé libérasyon : libèr bann zésklav par rapor bann mètr, libèr lo péi par rapor la Frans kolonyal. Donk, l’androi lé istorik é i pyétine pa konmsa l’istoir d’in pèp. Sa i manyé pa an fotan é lo dé gran trou i kol pa avèk l’istoir La Rényon. Myé ksa, i maltrèt pa son l’anvironeman. Pars kan sar fine kasé, brizé, fouyé, pète dynamite, zamé l’androi va rotourn parèy é sa sé in n’afèr ké lé pa a fèr. Kosa va résté : dé gran trou d’zyé vid, braké dsi lo syèl, dé gran trou d’jéan dann boi-Blan, kosté sanmin l’androi i apèl la ravine di trou.

PadportRoute du littoral

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus