Dori i pouss La Rényon !

25 févrié 2023, sanm Justin

Mi rapèl in moune, in bon kamarade zordi la fine pass l’ote koté la vi, fransh vérité parol lo parti lété pa parol lévanzil mé prèske. Donk kamarade-la, sé li ké téi triye son ri, matin é soir par raporte zot dë son madame té fine bril la paye. Donk li triye son ri épi li zète atèr koté kanal de lo, le bande pti grin pankor dépayé é pankor blanshi — i prétan i apèl sa paddy.

In zour li oi bande pti pointe vèr apré sorte dan la tèr. Li rogarde sa, li rogarde mèm épi an li mèm li di : « Toué la pa dori l’apré poussé ? ». Mé li di pa arien pars dann tan-la l’avé konm in bataye rante sak i di « Dori i pouss la Rényon é sak i di, i pouss pa inn mèrde li.. » Konm li la pèr, demoune i ri ali, li sava oir mon papa, par l’fète in pé son patron é résponsab parti kominiss dann l’androi. Epi li di :

« Méssyé intèl, sépa si Paul Vergès na poin rézon. Sépa si dori i pouss pa La Rényon. » Lo shèf i vien oir épi li di sa dori mèm sa.. Mé oila in pé i di sa d’ri, d’ote i di sa la pa dori pars « dori i pouss pa La Rényon » — mèm la vérité zot i oi pi. Rantre tan, lo bande pyé i pouss, i done zépi, épi lo bande zépi i mir. Astèr i gingn pi di lo kontrèr. In pé lé kamu, inpé i trionf-sak lé kamu i fèrm son také é sak i trionf i fé antande azot.

Zot i koné dann tan-la rante l’égliz épi kominiss l’avé poin in bon lantante é té pa loin téi i obliz lo plantèr konféssé par raporte li la gingn fé pouss dori k’i doi pa poussé La Rényon sof si la zoué avèk lo majigator, sof si la zoué avèk lo sor. In pé la komanss trape lo bénite pou zète dan la kour. In pé la komanss fé névène. Mé listoir l’arète assé vitman.

Sé konmsa k’in léspèryanss plante deri la komanssé dann mon kartyé é sé konmsa ké plizyèr plantèr la rante dan lo ron plantaz dori. Mèm in pé la pran kontak avèk Méssyé Isautier, in moune Sin-Pyèr téi vé d’ète in pyonyé dann la plantassion dori.

Konbien lo tan sa la diré, mi rapèl pa oziss pars mwoin la sorte landroi pou alé Sinte-Klotide épizapré tazantan mwin téi i oi dann Témoignages téi anparl léspèryanss dori mé mi panss la dir kékmoi sète afèr-la apré l’arété… Pou kossa mi rakonte azot sa ? Pou zot rande azot konte k’in sinp késtyonn plantaz issi La rényon i dovien in késtyon politik. Mé alé oir li lé politik pou d’bon.

A bon antandèr, salu.

Justin

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?

Bann modékri andann forom

  • n’a longtemps que tout le monde y connait que le riz y pousse bien à la Réunion et même que lu peut pousser au moins deux fois par an avec un bon rendement si lu lé irrigué et protégé des oiseaux et autres prédateurs.
    Mais peut être que lu pousserait encore mieux si lu l’était un peu subventionné . si les autorités compétentes y donnaient un peu d’argent aux agriculteurs po zot cultiver le riz mi pense que nous n’aurait pas besoin aller acheter du riz ailleurs po nou manger . Peut être que nous n’aurait même la possibilité d’envoyer un peu de riz en France et en Europe comme nous fait avec not sucre de canne . Le planteur de canne n’aurait du travail pour toute l’année si lu plantait aussi un peu de riz . Tantôt lu travaille pour la canne tantôt lu travaille pour le riz . Peut être même que les usiniers y pourrait aussi envisager de faire une annexe à zot l’usine sucrière pour pour raffiner le riz etcet ....


Témoignages - 80e année


+ Lus