
La vérité lé tétu ! i pé pa tourn ali lo do kontinyèlman !
4 juillet, parMézami, mon bann dalon, si in zour in listorien i désside rakonte anou bien konm k’i fo listoir La Rényon, mwin lé sirésèrtin li va parl anou (…)
28 séptanm 2012, sanm
Na poin lontan, moin la lir dann zournal la droit, Konsèy réjyonal i vé son "MCUR". Alé oir, li-mèm la fizy sa l’ané 2010 é li la fé vnir in bann kriyèr d’nuit pou bat tanbour la dsi. Kan ou na souvnans tout la mantri la di dsi la MCUR, ni pé di : sa in n’afèr sa ! Pars si i rogard in pé anlèr-anlèr, i pé di, banna i jène pa zot pou arpran pou zot kont in bon l’idé la Réjyon l’avé dann tan Paul Vergès lété prézidan. I fo dir, sa lété déza dann program PCR dopi in bon koup de tan. Lé posib, in pé lé riskab èt kontan pars in bon l’idé banna la pa lès tonbé, zot la artrapé : errare humanum est ! Demoun na lo droi èt dan l’érèr, mé i fo pa rès pri la-dan.
Solman, i fo demoun nana la mémoir. Pou kosa mi di sa ? Pars l’ané 2009, la pèt in gran polémik dann zournal. In koté l’avé bann z’advèrsèr, l’ot koté l’avé bann partizan la MCUR. Mi pans lé pa initil rotourn in pé an aryèr pou lir kosa in bann té i ékri, é kosa l’ot bann té i réponn. Nou na lo tan pou sa, pars lo déba va vni an son tan. Mé ni pé déza di, l’istoir La Rényon-la, na poin in n’afèr lété falsifyé konm sa é pa arienk in foi. Pa arienk in kou li lété déformé pou done bann kolonyalis épi bann z’ésklavazis in bon rol é pou sèy fé oir anou la vi nout bann z’ansèt in drol fason.
Kisa la pa antann dir madam Desbassyns té la divine providans ? San parl lo maléré sor bann z’ésklav bien antandi. Kisa la pa antann parl Françoise Chatelain konm lo gran monmon tout bann Rényoné ? San parl Marie Toute, malgashine, biensir. Kisa la pa antann dir la vi bann z’ésklav lété pa si dir ké sa dann péi Bourbon par rapor d’ot l’androi ? San parl vréman lo sor nout bann z’ansèt. In tan, demoun té i sava Mizé Léon Dierx oir fizy Mussard, shasèr noir maron, konm in gloir pou la koloni... Lé vré, la konésans la évolyé. Lé vré, dopi la loi Taubira, l’ésklavaz èk la trèt lé rokoni konm krime kont l’imanité. Lé vré, bann z’istorien rényoné la fé zot travay épi la fé konèt dé shoz ziska zordi lété kasyèt dann fénoir. Solman nana plizyèr fason oir l’istoir La Rényon.
Zordi mi di azot, batay pou la vérité dan l’istoir La Rényon la pankor arété, moin lé sir li va kontinyé. Sa lé konm batay pou done nout lang kréol rényoné son vré plas dan la vi bann Rényoné. Sa osi va kontinyé !
NB : Konsèy réjyonal i vé fé "La maison du marronnage, du maloya et du patrimoine". In pé rikiki konm MCUR, non ?
Justin
Mézami, mon bann dalon, si in zour in listorien i désside rakonte anou bien konm k’i fo listoir La Rényon, mwin lé sirésèrtin li va parl anou (…)
Au 1er juin, les chiffres du ministère de la Justice ont établi à 84 447 personnes détenues pour 62 566 places. La surpopulation carcérale (…)
Vingt ans après la loi Handicap et au terme de six mois de mission, les rapporteurs Audrey Bélim, (Socialiste, Écologiste et Républicain – La (…)
L’État poursuit les versements d’indemnisations des aides en faveurs des exploitations agricoles sinistrées par le cyclone Garance et la (…)
Pierre Moscovici, président de la Cour des comptes a assuré que “ceux qui peuvent plus doivent contribuer davantage”, car “nos finances publiques (…)
Les discussions sur l’avenir institutionnel de la Nouvelle-Calédonie, menées sous l’égide du président, sont entrées dans le vif du sujet, le 3 (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mézami, mon bann dalon, mi panss zot i rapèl la mortalité, laba dann Moris, lo gran kiltirèl épi politik Dev Virashwamy ; li lé mor na pwin lontan (…)
La dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)