I fo k’ni fass ! I fo k’ni sache ! Antanssion défoi la korde i kass koté li lé faye...

28 novanm 2023, sanm Justin

Mézami mi panss lé bien koz kréol mé koz kréol pou vréman — pa koz in mélanjaj la lang. Antouléka sé konmsa ké mi konpran lé shoz. Biensir konm in pé i fé fote dann franssé, d’ote i pé fé fote dann kréol mé sirtou alon pa di kréol i anvoye konm l’arivé ; si ni fé sa, ni kour in danzé sé k’noute lang afors pèrde son lorizinalité, son pèrsonalité, son lidantité i fini par disparète in zour.

Antanssion, mi fé pa pèrssone in prossé d’purist dann la lang kréol — konm mi yèmré pa non pli i fé in prossé d’purist dann la lang franssé, mé mi di sinploman antanssion ! Pou koué mi di sa ? Pa pli loin k’yèr matin mi antann in moune apré koz dann radio : la pa bann zanimatèr, mé demoune la bézoin poz késtyon sansa anparl in n’afèr i konssèrn azot. Donk kou dsi kou oila ké la pèrssone i fé rante sibzonktif dann la lang kréol konmsi d’arien n’été, konmsi sa sé in labitide dan li. Ala ké li di : « i fo ké ni fass ! » épi ankor : « I fo ké ni sache ! »

Alor mi di : « Antanssion ! » — Antanssion mézami, la lang franssé sa ni anprète pou kozé lo myé possib é nou lé pa résponssab dé li pars la pa nou la fé ali… Mé la lang kréol sa sé nou la fé-nou épi noute bann zanssète. Nou lé résponssab son bone santé, sé par nou li porte ali bien, sansa si li lé afayi. Ni di toultan ni yèm noute bann zansète, nou lé rokonéssan zot la kite in lang pou nou — avèk in kiltir an pliss ! — San mantir mézami si lo pèp kréol rényoné la vnyabou fé késhoz bien sé kant mèm noute lang kréol rényoné. Zot i panss pa ?

Nou mèm ni di lo promyé manifèstassion lo jéni noute pèp… sé noute lang sak noute bann z’ansète la lanssé dopi lo tan demoune té sorte partou la komanss koz ansanm pou fé konprann azot. Ni vé pa trouv noute lang klassé par l’UNESCO konm in séd’èv dann gran danzé. Bon ! Pou l’instan lé pa lo ka é ni doi vante noute pèp pou son rézistanss, mé kissa i pé di kossa v’ariv noute lang domin ?

Touzour an form, sansa fatigué ?

Touzour portèz noute kiltir kréol rényonèz sansa tandanss pou larg lo kor ? Défoi la korde i kass koté li lé faye ! é li pé vni faye afors frote-froté avèk lé zot.. Non ! Alon pa koz konmsa ! Alon di sinploman : « Pou noute lang krol La Rényon ni tienbo, ni larg pa ! »

A bon antandèr, salu !

Justin

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus