I paré lé shèr, mé pa fé arien i koute ankor pli shèr !

21 zwin 2011, sanm Justin

Moin la fine antann dir, karant pour san lo gaz karbonik lé fané La Rényon i sort dann bann santral sharbon-bagas, lo Gol avèk Boi-rouz, karant pour san par bann transpor, é vin pour san k’i rèst par lo réstann z’afèr konm l’agrikiltir, kui manzé, lartizana, étsétéra-étsétéra. L’èr-la, mi poz dan mon kèr dé késtyon. Lo promyé, sé savoir si sa lé inportan, si lé pa. Lo dézyèm, sé savoir si lé posib diminyé lo kantité gaz avèk l’éfé d’sèr nout péi i fane tou-lé z’ané.

Gaz karbonik, konm tout demoun i koné, sé in gaz i provok l’éshofmann klima, é konm klima na tandans éshofé, lé pa bon lès lé shoz alé konmsa. Mé in pé va di, nout péi lé pti, la pa li va éshof lo klima ! Lé vré konm pa, pars si dan l’intéré la popilasyon mondyal, si i fo fé in l’éfor, toulmoun i doi fé so l’éfor ; mèm nou, ni doi fé so l’éfor-la. Arzoute èk sa, sa i pé ète in légzanp pou lé zot, mèm si zot lé pli gro, pli gran, é zot i arzète plis, bokou plis gaz karbonik ké nou. Donk, mon répons, sé k’i fo ni diminyé lo kantité gaz karbonik ni arzète dan l’èr, épi ni fé savoir. Obli pa kant mèm toute maladi la réspirasyon in n’afèr konmsa i konsékans pou La Rényon, in péi ousa demoun nana bonpé l’asm épi l’oprésyon.

Donkalor, mon dézyèm késtyon sé si lé posib diminyé lo kantité gaz karbonik. Mon répons sé oui. Dabor inn, in pé partou i fé l’éfor pou kaptir lo gaz karbonik, épi oplis i sava, oplis i trouv in manyèr pou fé, kisoi in manyèr shimik, kisoi par bann plant, kisoi ankor par tout kalité fason ; L’èr-la, mi domann an moin mèm si nana in l’éfor d’fé par bann polyèr. Mon répons sé non : lo Gol avèk Boi-rouz, l’EDF i bouz pa pliské sa. La vi lé tro bèl pou zot, vi k’gouvèrnman, Konsèy réjyonal épi d’ote ankor lé pa la èk sa. Pou la késtyonn transpor, mi pans i doi an avoir bann filtr éfikas galman, épi transpor éléktrik la pa pou l’chien.

I paré i kout shèr ? Pétète lé vré, mé pa fé arien, lé sir sa i koute ankor pli shèr.

 Justin 


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus