
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
3 févrié 2024, sanm
Mézami, mi rapèl, in soir l’avé in sobatkoz dann in sal réstoran é l’avé in bonpé d’moune té apré atak bann plantèr La Rényon pars sa i ansèrv bonpé dézèrban, bonpé zinséktisside, pa mal l’angré shimik é pou toute bann zatakan lo plantèr rényoné lété kaziman in l’anpoizonèr. Konm La Fontaine téi ékri, toulmoune téi kriye haro dsi lo bourik.
Mé dann la sal l’avé in vré plantèr é assé anssien pou konète koman bann rényoné téi fé zot plantassion épi kossa zot téi ansèrv par l’fète. Donk lo plantèr téi ansèrv pa dézèrban, pa d’zinsèktisside, pa non pli d’langré shimik. Pou fèrtiliz son shan li téi ansèrv fimyé bèf. Pou graté li l’avé la piosh é késtyonn zinsèktisside dann tan-la l’avé près pa pars bann zinportatèr l’avé pankor inporté.
Donk la fote kissa si nou lé randu oussa ni lé zordi ?
La fote bann zinportatèr, la fote bann sèrviss agrikol, la fote toute sak té i ankouraz bann plantèr pou ansèrv bann poizon pou la tèr.
Mi di sa pou rapèl lo passé, mé kossa i sorte éspass zordi mèm : gouvèrnman la kapone dovan bann gro zagrikiltèr, épi la done lankourajman pou ansèrv bann dézèrban, bann zinséktisside, mèm si lé koni ké bann produi-la i fé bonpé d’tor la santé demoune, kissoi bann plantèr zot mèm, kissoi bann konsomatèr, kissoi la tèr défoi kondané a zamé.
In madam i fé parti la sossyété Oasis la vni di sa é nou la konpri dann kèl malèr in gouvèrnman kaponèr l’apré amenn anou. San ankouraz bann prodikssion bio… : astèr alon domann anou si dann sète afèr gouvèrnman, gro plantèr, épi bann fabrikan produi lété pa konpliss inn avèk l’ote. Lé fassil di ou lé pou l’agrikiltir bio, mé dégonf a loizir kan lo promyé traktèr i aparète dann shomin sa la pa in markaz kouraz.
Pars lé siréssèrtin gouvèrnman konm indistriyèl, konm gro plantèr néna arien a foutre la santé demoune : pou bann plantèr sé konm in suisside roganizé, pou bann konsomatèr sé in gran danzé zot lé d’dan, pou bann zindistriyèl larzan lé proférab toute zafèr, mèm la santé d’moune.
A bon antandèr, salu !
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)