
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
4 séptanm 2009, sanm
La pa aryink dé zour la grip koshon l’apré fé son tourné-viré. Nana pliss kék moi, épi solon moin si bann savan té i vé, si lé si fasil ké la ministrèz la santé la di, na bél-az è bo-tan ké nora été fini invant vaksin-la. Pars, a s’ki paré, vaksin-la la pankor byin paré. Mi souvyin l’avé anons sa pou moi d’aoute, apré la di séktanm, aprésa ankor la roporte pou lo promyé oktob. Si té si fasil ké fé in vaksin pou in kour d’grip de sézon, mi kroi pa nora dékal konmsa, in foi, dé foi, troi foi étsétéra, étsétéra la ké lo ra.
Amoins ké, na in kékshoz, nou ti-kolon, ni konpran pa byin. Dizon, sé pa bann savan k’i déside, mé bann kapitalis laboratoir k’i shoizi si i fé in médikaman sansa si i fé pa, kansa i fé sansa kansa i fé pa, kansa i lèss la maladi suiv son kour pou siprime in konkiran dan la difikilté. Donkalor, konm bann kapitalis i fé pou n’inporte ékèl prodiksyon, provi k’i gonf le pla bann z’aksyonèr, provi k’i raporte azot la moné, lo voul, lo pourkoi. Zot i pans mi rèv évéyé, sansa mi dor doboute, pars sé in parol ti-kolon, pars sé pa in parol bann moun k’i koné bokou d’shoz. Pou kossa mi di sa ? Pars si lété pou lo byin l’imanité, nora pa aspèr konmsa, nora pa agard ki k’lé kapab péyé é ki k’lé pa kapab, la kantité kliyan pou konsome vaksin-la. La Rényon nana aryink ui-san mil pèrsone : fé in vaksin pou in pti pé d’moun konmsa, sa i intérès pa in kapitalis vi k’lé riskab pèrd larzan la-dan. Madégaskar na poin larzan pou ashté, alors pèrd pa lo tan. L’Erop, sa oui, nana kék santène milyon konsomatèr, sa lé valab. Lé byin domaz, mé i fo byin ni rann anou konte par nou-mèm, l’ékonomi sa i akord pa avèk lo bon santiman, sirtou lékonomi kapitalis. Gouvèrnman i koz, ministrèz i fé diskour, kapitalis i konte.
Par l’fète, kossa l’ariv vaksin kont shikoungounya ? I antan pi parlé ! La foiré ? La koup la manké ? Sansa lété pa intéréssan pou bann kapitalis ? In késtyonn profi, pa plis ni moins.
Justin
L’ésplikassyon inn-dé pti mo :
La grip koshon : la grip A-H1-N1.
Bèl’az é bo-tan : nana lontan.
Étsétéra-étsétéra-la ké lo ra : in kozman moin la antandi dann in kronik Daniel Honoré.
La moné, lo pourkoi, gonf lo pla, lo voul, lo kafé : larzan.
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)