In késtyonn profi, pa plis, pa moins !

4 séptanm 2009, sanm Justin

La pa aryink dé zour la grip koshon l’apré fé son tourné-viré. Nana pliss kék moi, épi solon moin si bann savan té i vé, si lé si fasil ké la ministrèz la santé la di, na bél-az è bo-tan ké nora été fini invant vaksin-la. Pars, a s’ki paré, vaksin-la la pankor byin paré. Mi souvyin l’avé anons sa pou moi d’aoute, apré la di séktanm, aprésa ankor la roporte pou lo promyé oktob. Si té si fasil ké fé in vaksin pou in kour d’grip de sézon, mi kroi pa nora dékal konmsa, in foi, dé foi, troi foi étsétéra, étsétéra la ké lo ra.
Amoins ké, na in kékshoz, nou ti-kolon, ni konpran pa byin. Dizon, sé pa bann savan k’i déside, mé bann kapitalis laboratoir k’i shoizi si i fé in médikaman sansa si i fé pa, kansa i fé sansa kansa i fé pa, kansa i lèss la maladi suiv son kour pou siprime in konkiran dan la difikilté. Donkalor, konm bann kapitalis i fé pou n’inporte ékèl prodiksyon, provi k’i gonf le pla bann z’aksyonèr, provi k’i raporte azot la moné, lo voul, lo pourkoi. Zot i pans mi rèv évéyé, sansa mi dor doboute, pars sé in parol ti-kolon, pars sé pa in parol bann moun k’i koné bokou d’shoz. Pou kossa mi di sa ? Pars si lété pou lo byin l’imanité, nora pa aspèr konmsa, nora pa agard ki k’lé kapab péyé é ki k’lé pa kapab, la kantité kliyan pou konsome vaksin-la. La Rényon nana aryink ui-san mil pèrsone : fé in vaksin pou in pti pé d’moun konmsa, sa i intérès pa in kapitalis vi k’lé riskab pèrd larzan la-dan. Madégaskar na poin larzan pou ashté, alors pèrd pa lo tan. L’Erop, sa oui, nana kék santène milyon konsomatèr, sa lé valab. Lé byin domaz, mé i fo byin ni rann anou konte par nou-mèm, l’ékonomi sa i akord pa avèk lo bon santiman, sirtou lékonomi kapitalis. Gouvèrnman i koz, ministrèz i fé diskour, kapitalis i konte.
Par l’fète, kossa l’ariv vaksin kont shikoungounya ? I antan pi parlé ! La foiré ? La koup la manké ? Sansa lété pa intéréssan pou bann kapitalis ? In késtyonn profi, pa plis ni moins.

Justin

L’ésplikassyon inn-dé pti mo :

La grip koshon : la grip A-H1-N1.
Bèl’az é bo-tan : nana lontan.
Étsétéra-étsétéra-la ké lo ra : in kozman moin la antandi dann in kronik Daniel Honoré.
La moné, lo pourkoi, gonf lo pla, lo voul, lo kafé : larzan.


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus