In loi kont la mor programé bann z’aparèy éléktrik

27 avril 2013, par Justin

Nout tout i koné lo z’anpoul éléktrik. In pé i apèl sa in lanp, mé la plipar d’moun i apèl sa z’anpoul. Sa in n’afèr i dat pa d’ièr. Koman té i fabrik sa dann tan ? In pti fil karbone dann in l’anvlop an vèr, i fé pas kouran dedan épi i éklèr... I paré dopi l’ané 1901, dann in kazèrn ponpié la Californi, dann in vil i apèl Livermore, nana in lanp i klèr é demoun i arèt pa vizit ali, épi na kaméra i fime ali zour konm nuit.

Dan mon kaz, nana z’anpoul long diré, mé son long diré i dépas pa inn-dé z’ané. Pou kosa d’apré zot ? Pars demoun lontan té pli kalifié ké d’moun koméla ? Non va ! Pars bann z’anpoul dann promié tan l’avé in pti fil an karbone é ou té i pé ansèrv ali kaziman inn vi... Ziska k’in bann fabrikèr z’anpoul la désid ranplas bann filaman an karbone par in filaman an tungstèn mi pans. I dir moin de tan, mèm li lé prévi pou alim maksimom di mil èr d’tan.

Koman i apèl sa ? Sa i apèl l’obsoléscens programé, donk la mor programé, é koméla, nana in bonpé z’aparèy lé fé pou dir in koup de tan, mé pa tro lontan pars sansa demoun i ashèt pi d’ot. In sénatèr Parti ékolozis la désid vanj kont sa pou alonz la diré d’vi bann z’aparèy éléktrik. Na mèm in loi i tard pa pas dovan bann sénatèr pou sa. Déza in pé i di, fié dsi, mé kroi pa tro pars bann kapitalis va trouv tout sort klé pou détourn so loi. La suit ? Nou va oir.

NB : In kasaz lé kui pou fini : zot i koné, demoun i kroi sé Eddison la invant z’anpoul éléktrik lané 1879. Lé pa vré, Eddison la kopié, konm nou té i di, la piné dsi in ga té i apèl Sir Joseph.

Swann la invant sa l’ané 1878. Lo pir, sé ké inn konm l’ot la kopié dsi in ga té i apèl James Bowman Lindsay la invant in z’anpoul éléktrik l’ané 1835. Konm koi demoun i vol l’invansion lé zot, sa i dat pa d’ièr.

Justin


Signaler un contenu

Un message, un commentaire ?


Témoignages - 80e année


+ Lus