La shanb dé dépité

In nouvo rapor dsi la sékirité alimantèr

19 zwiyé 2023, sanm Justin

Mézami mwin la lir dann nout zoinal yèr dë dépité l’outre-mer la fé in rapor dsi la souvrèneté alimantèr. Zot i koné sé sak ni rélklame dopi in bon boute tan é sa i porte plizyèr nom : la sékirité, sansa l’otosifizanss, sansa ankor lotonomi alimantèr.

Mi rapèl bien shak foi k’i anparl sa bande plantèr épi zot sindika, konm la shanb l’agrikiltir i di zot lé pour é zot lé paré pou rante dann trin-la. Néna mèm in pé i di si néna in marshé garanti, zot lé paré pou rante dann trin-la é souvan défoi sak i rovien sé la kantine lékol — pti lékol konm gran lékol, konm kolèz, lissé, linivèrsité.

Lé sir ké ladan, néna lo marshé pou plizyèr milyar l’ero. Lé sir ossi lopinyon piblik lé pour, mé akoz sa i ariv pa. Pou kossa la prodikssyon rényonèz i rante solman par shikète dann marshé-la ? Epi toultan i anparl de sa san k’i ariv. Mi panss sinploman sé inn késtyon k’i rovien touzour kan i parl sizé-la pou toute bande péi d’outre-mèr épi galman pou La Rényon biensir. Mi oi, gro konm in kaz la késtyon d’la lozik de kontoir k’i pass touzour par bande sossyété pou l’inportassion épi par bande grande sirfass.

Néna ossi lo problèm de ki ki komande kan la tète lé pa issi, kan lékonomi lé fossman mondyalizé ékan bande rapass lé paré pou fé bande mov ékou pou bate atèr la prodikssyon intèryèr. La késtyon sé si lo gouvèrnman i vé sa. Lé klèr é nèt ké li vé déza pa sa pou La franss (égzagonal konm in pé i di) alor pou kossa li voudré pou bande péi l’outre-mèr. Li aksèpte la lozik kapitalist pou laba, é dann bande péi l’outre-mèr sé la lozik kontoir-alon di sa la lozik néo-kolonyalist é sar pli klèr.

I sava fé in loi pou sa ? Donk kèl fasson gouvèrnman va détourn la loi pou pa toush la lojik kontoir épi la lojik kapitalist… si la pa pou ranfors inn é l’ote konm li fé dopi dé mandatir biento é avan biensir é dopi 77 zané arienk pou nou.

In réform san la lite, Kroi touzour mé fyé pa tro. A bon antandèr salu !

Justin

PadportImpasse du modèleResponsabilité

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus