Inn-dé nouvèl di mond : alon parl l’Island

25 zwin 2016, sanm Justin

Mi pans zot i koné l’Island lé kalifyé pou lo uityèm dé final. L’Island, in pti péi lé près pa loin lo pol nor. La-ba nana arienk troisan trant mil pèrsone, bann z’ansète bann z’islandé lé té bann viking l’ariv la-ba dann z’ot bato té i apèl drakkar. Bann moun-la lé bien doué pou l’éspor : dann Hand ball l’ariv azot élimine bann fransé zé z’olynpik dé Lond. Astèr szé ann foutbal ké zot i fé z’étinsèl. Mi souète zot i sava loin ; solman mi di osi, si l’avé kontinyé lo politik ésportif la Réjyon ébin mi kroi la Rényon n’ar paf é pityé non pli. Kan ou lé vif, rapid, ardroi, bien korporé ébin mi pans ou lé tayé pou l’éspor é mo pans la Rényon lé paf é pou ète an aryèr la-dan.

Gaz karbonik i vien lo rosh :

Vi k’nou lé dann l’Island, ni arès la. Pou di koué ? Pou parl gaz karbonik. Zot i koné sa i provok l’éshofmann klima é kan ou i sèy anfèrm ali dann gran-gran pui lé pa gagné d’avans pars i pé an avoir in bann fuit. Mé avèk lo téknik bann z’islandé lé shoz i shanj pars so kou isi i mélanz lo gaz karbonilk avèk in likid épi i souf sa dann bazalt. I fo pa dé z’ané pou ké lo gaz i transform an rosh kalkèr é lo rosh i dir l’étèrnité. Sa lé kalou in nouvèl konmsa !

La mète bann bankyé dan la jol :

La-ba dann l’Island la fé la kriz bann sib-prime konm in pé partou dsi la tèr. L’èr-la in bonpé d’moun la pléré avèk la kriz késtyonn manzé, késtyonn krédi, késtyonn la rotrèt. La-ba la paf é konm partou kan bnan volèr la rofé azot avèk nout l’arzan. La-ba, lé shoz la pa marsh konmsa. La trap bann bankyé la anfèrm dan la jole épi la rolans lo bank in méyèr manyèr pli onète. Sak i lira loin i koné kosa i fo fé kan lo proshinn kriz v’arivé demoun i aport z’oranj pou bann prizonyé an kol blan.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus