Inn-dé nouvèl la somenn pasé dsi l’indyanoséani

14 zanvié 2017, sanm Justin

Sésèl : lo désé lo promyé prézidan La répiblik Sésèl mésyé James Mancham.

Somenn pasé, 8 zanvier 2017, mésyé James Mancham lé mor ; kisa i lé moun-la ? Mésyé-la té lo promyé prézidan La Répiblik Sésèl. Li la fé in ané solman konm prézidan, l’ané 1976. Mé l’ané 1977, lo promyé minis dann tan-la, France Albert René, la roganiz in kou d’éta pou ranvèrs ali épi pou mète an plas in répiblik sosyalis. Avèk l’ède l’Afrik di Sid (solon la komisyon zistis épi rékonsilyasion), li la roganiz in kont-kou d’éta l’ané 1981 mé lo kou la manké é lo komando la détourn in l’aviyon Air-India épi la rant dann l’Afrik di Sid : la polis lo péi l’arète lo komando mèm ké li l’avé gingn la konplisité lo bann sèrvis ségré l’Afrik di sid. Mancham la viv dan l’égzil avan rant dann son péi l’ané 1993. Li la prézant konm prézidan l’ané 1998 mé France-Albert René la gingn lo zéléksyon. Aprésa Mancham la kontinyé intérès ali bann z’afèr son péi. Zordi désèrtin dann l’opinyon piblik i konsidèr ali konm lo papa l’indépandans La Répiblik Sésèl.

L’il Moris i fé rant Tromlin dann la kanpagn pou zélékssyon prézidansyèl dann La Frans.

Ni koné nana in kontansyé rant La Frans épi l’il Moris dsi la késtyonn l’il Tromlin ; Moris i di sa i fé parti son téritoir. La Frans i rofiz pou final de kont ariv dis in trété pou la ko-zéstyon lé dé péi dsi l’il Tromlin. Mé lé dé parlman la pa valid lo z’akor - é bann léktèr témoignaz i pé lir, pou fèr azot in l’idé zist-i pé lir lo travaye André Oraison la fé la dsi é mèm li la donn inn-dé konférans dsi sa. Nout z’ami lé pa favorab, par raport lo z’akor pou la ko-jèstyon. Konm biento nana zéléksion dann La Frans, Moris nana l’intansyon pou soulèv lo lyév ankor in kou.

La grèv dann la konpagni Air-Austral.

Mon bann dalon, mon bann dalone, moin lé sir zot la suiv l’aktyalité la grèv bann pèrsonèl Air-Autral é sirman zot la suiv galman tout la zimnastik la dirésyon la konpagni la fé pou kass la grèv. La mèm ziska, d’apré sak i paré dépans uit san mil éro par zour pou kass lo rin bann grévist é zot la ansèrv dé konpagni, inn éspagnol é l’ot portigèz pou fé z’ot mové kou. Lo pèrsonèl la tienbo séktèr é la diréksyon té blizé sédé. Avansa zot la kant mèm falsifyé lo dokiman pou l’akor si tèlman ké la grèv la dir o moins dé zour anplis zis pou dégonf ankor in pé lo pla la konpagni réjyonal. Désèrtin la di, si l’avé suiv lo plan Ethève-Vergès in n’afèr konmsa sré pa arivé anplis ké sa nora pa mète la konpagni dann danzé-Amoins ké sa i fé parti d’in plan B pou mète nout konpagni réjyonal é son bann pèrsonèl dsi tapi. Mé sa nou va oir san tardé kan la konpagni low-kost va débark La Rényon.

L’ékonomi l’il Moris an méyèr form.

Mi sort lir dann zournal Le Mauricien lo l’ékonomi l’il Moris la gingn 3,6 % konm kroisans l’ané 2014 , 3,7 % l’ané 2015, pou trap 3,8 % l’ané 2016 é pé s’fèr 4 % l’ané 2017. Sa sé in bon nouvèl pou nout kouzin mé pa forséman pou nou. La kroisans la baz dsi in pli for domann dann lo péi mèm épi an déor.

Solon lo forum ékonomik mondyal, l’ékonomi nout voizine lé konsidéré konm l’ékonomi sak lé la pli dinamik an parmi bann péi l’afrik. I di osi nout voizine lé klasé 46e péi dsi 140 pou son konpétitivité.

Gouvèrnman la roganiz son l’ékonomi irbène an klasan uit vil konm « vil intélizant » épi 5 tékno-park pou favoriz in kroisans ékonomik dirabl é pou in méyèr konpétitivité pou lo péi.

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus