In roprize l’ané 2021

Kann ? In baz pou dévlop nout péi

16 févrié 2022, sanm Justin

Mézami souvan défoi mi antann in pé apré di, i fo ni fini avèk kann, pars sa i raporte pi nou arien mèm ké li lé sibvansyoné san pour san. Mi antan mèm in pé apré di, i fo arash kann épi ranplass par dé shoz i pé manzé...

Fransh vérité mé zami, la lang la pwin lo zo !

Pou kossa mi di sa ? Pars dabor inn ni pé fé lé dé : plante kann épi plante sak ni manz é manz sak ni plante pou trape konm in bonpé i apèl lotonomi alimantère.. Inn i anpèsh pa l’ot.

Dézyèmman néna si tèlman la rishéss dann kann ké arash ali total kapital sré konmsi i tyé nout poul zèf an or. Si koméla nou lé dann in linpass avèk nout kann sé par nou, par l’érop, par bann sosyété konm Téréos, par toute zérèr ké la fé, sé par lo règloman Virapoullé, par la fasson nou l’ amenn nout bato mé pa par lo kann li-mèm. Pars dann kane néna in bonpé rishèss lé abandoné é lé pa miz an valère konm ki fodré – dizon sa sé lo kontrère d’ napoinn valèr.

Kèl rishèss ?

I paré ladan néna par-la sink san ko-produi lo moune la mète an valèr in pé partou dsi la tère landroi i plante kann… Obliye pa néna la sukrochimie – dosik sé la matyèr promyèr – é par la chimie i pé gingn tout in kantité produi. La mélasse ossi sé in matyèr promyèr é avèk sa i pé fé bonpé zafère. La bagasse ankor in n’ot afèr i pé pèrmète dévlop toute in l’indistri. Arzout èk sa travaye sak i apèl lo bann bou. Si tèlman k’avèk bann baz-la lé possib dévlope lindustri in péi konm Cuba i fé épi d’ote péi ankor. é nou ? Ni fé prèss pa arien. Lil Maurice koté nou i di dann kann i zète pa arien é toute i ésploite, i transform. Konm zot i oi ni pé alé shèrch légzanp Cuba, mé ni pé galman alé aprann sa avèk lil Maurice, tèrla koté nou.

Pou tak baro mon kozman, mi pé sinploman dir : si ziska zpordi nou la pa gingn ansèrv kann bien konm ki fo, la pa la fote kann mé la fote in sistème ékonomik inadapté. Alon pa zète lo pti zanfan avèk lo d’lo bain siouplé…

Justin

PadportFilière canne-sucre-alcools-énergieLuttes pour l’emploi

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus