
C’était un 30 juin
30 juin, par1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
29 séptanm 2017, sanm
Na poin lontan té lo uikinn nout patrimoine mé moin nana konm l’inprésyon lété pa in n’afèr si tèlman bien roganizé ké sa. Amoins ké sé moin la pa tro mète amoin o kouran, osinonsa sé bann résponsab la pa tro fé lo nésésèr pou bate tanbour la dsi.
Pou kosa mi di sa ?
Pars pou komansé nou noré pi avoir in zoutiy – lo méyèr posib - é sé la MCUR, mé zot i koné kosa l’arivé. In zoutiy si konplé, dann in l’androi bien indiké, avèk tout in kantité z’afèr pou rapèl anou ousa ni sort, koman nou la travèrs nout l’istoir é koman nou la fini par ariv l’androi ni lé. Si zot i rapèl bien té i doi trouv dann l’androi-la tout sak té lo pli konsékan dann nout patrimoine matèryèl épi konm i di imatèryèl galman.
In n’ot késtyon ankor mi poz dann mon kèr !
Dézyèm problèm ni pé domandé koman i pé artrouv nout patrimoine bann z’ésklav raporté par zot mèm, z’angazé raporté par zot mèm, pti blan léo é raporté par banna. I di souvan défoi : « Lyèv na poin listoir sof sak bann shasèr la rakonté, pars lyèv i koné ni lir ni ékrir ». Lé parèy pou in bonpé nout z’ansète la viv z’ot kiltir dann sogré é la pa port sa a la konésans bann dominèr. Pars, solon sèrtin, l’istoir i égzis solman si bann dominèr i rokoné ali konm l’istoir. Parèy pou o patrimoine.
Mé anplis ké sa, nana in l’istoir kashé ! Galman in patrimoine kashé !
Lakèl ? Sak bann dominèr la zamé vouli k’i rakont. Sof dopi l’ané 1959, l’ané promyé kongré lo PCR. Sé a partir d’la la komans dévoil in pé la vérité dsi la trète, dsi l’ésklavaz, dsi l’angazis, dsi bann rolizyon kashé, épi tout sak i fé l’istoir in pèp san obliyé lo viol koléktiv dsi bato, dann bitasyon, pou lo plézir lé z’inn é lé z’ot. In n’afèr solman si zot i koné : dopi kan i fé in zour éspésyal pou bann zésklav mor san sépiltir ? Dopi kan nana in zour, lo 31 oktob pou banna la-ba dann simtyèr pèr Lafos dann sin-Lui. Mèm pa dizan ! Nou la mète lo tan baya !
Mèm l’istoir bann dominèr sé in l’istoir kashé. Poitan nou la bézoin konète sa. Nout pèp la bézoin konète son l’istoir. Sof si ni di l’istoir La Rényon sé l’istoir La frans é i fo dir pandan lontan la taz anou dsi nout l’istoir. Anplis ké sa vi ké nou lé modèrn koméla, mi domann amoin si dsi bann smartfone nana in shomin pou vizite nout patrimoine ? In sort Zépéès si na poin ankor, mi pans nana ankor in bonpé shomin pou fèr. Zot i kroi pa ?
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
« Nous préparons actuellement une grande conférence sociale rassemblant responsables politiques, économistes et partenaires sociaux, pour tracer (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)
Une fois de plus, des femmes sont la cible d’une forme de violence lâche, insidieuse et profondément inquiétante : les attaques à la seringue dans (…)