
C’était un 30 juin
30 juin, par1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
15 zwin 2019, sanm
L’avé inn foi pou inn bone foi mésyé lo foi la manz son foi avèk in grinn sèl.
Lapin la pa tro kosto, li pé pa gran shoz kont dé gro bébète konm Balène épi l’éléfan, sof si li fé zoué la malice pars késtyonn malis, Konpèr Lapin néna in kart pou zoué. Li atann in pé Balène la fine ariv bord mèr é l’éléfan apré manz son rasyon la paye. L’èrla li sava rode in kord. Li mète in rosh dosi épi li amar lo kord avèk pyé patate diran par l’milyé. Li kahyète in bout dann pyé patate Diran épi li sava oir balène an promyé.
Kriké ! Kraké ! Kriké Mésyé ! Kraké Madam !
Li di lo gro bébète dolo : :« Balène, san diskité ou sé lo pli for zanimo néna dan la mèr é moin la bézoin koudmin. Figir aou, mon vash la tonm dann in déyèr pti pyé d’boi laba. I fo mi ti li, pars dann in trou konmsa mon pov zanimo va mor. Vi konpran bien, moin pèrsonèl mi ariv pa fé kékshoz konmsa é pou ou sa sé inn’afèr sinp, kaziman in kryon déyèr l’orèye. Balène i di li lé dakor mé atann in pé pars i fo mi sava amar l’ot bout la kord avèk la tète mon bèf.konmsa kan ou va ral ali, li va sort an boushonn shanpagn. Konmsa, si in zour néna in zéléksyon pou pou mète anlèr in roi zanimo, zour-la, mi vote pou ou é mi di tout mon bann famiy vote pou ou. Ou i koné bann famiy la pin sa lé nonbré é moin lé sir ou sar pa pèrdan. Promi ! Jiré ! Krashé ! Mète la kord anroulé dann out rin é kan m’a done signal ou i ral for.
Astèr Lapin i kour vite é li sava oir l’éléfan. Li amenn l’ot bout la kord épi li tourn son fime avèk l’éléfan…L’éléfan, l’éléfan, mi pans la poin pou diskité : sé ou mèm lo pli forzanimo néna dsi la tèr é zordi moin la bézoin in koudmin. Mo vash la tonm dann pui é moin la poin la fors pou tir ali la d’dan. Si ou i vé, in sèl pti l’éfor émon vash sar sové. Ou nora poin arien pou rogrété pars si in zour i fé in vote pou mèe anlèr lo roi zanimo sé pou ou mi sava voté ou i koné mon gfamiy lé nonbrèz. Sur ké ou va gingn zéléksyon !..D’avans l’éléfan lé kontan. Si bann zanimo i vote pou li an majorité li lé sové. L’éléfan lé dakor. Konpèr lapin i di avèk l’éléfanavèk l’ot bout la kord é olèrk anmar avèk lo soidizan vash, li sava oir lo l’éléfan, épi li di : L’éléfan, L’éléfan, san mantir ou sé lo pli for zanimo néna dsi la tèr é moin la bézoin ou i ède amoin tir mon vash dann pui. Mon pov vash la tonm dodan. Lèss amoin anmar la kord dann out tronp épi m’alé oir si l’ot bout la kord lé bien anmaré avèk mon vash. Apré mi done dépar pou ralé.avèk é si in zour néna in zéléksyon pou nonm in roi bann zanimo, mi garanti vote pou ou zour-la. Roi zanimo ! ala in bon tit pou ou é anplis ou i koné mon famiy lé nonbré vèye pa koman..L’éléfan l é fyèr, l’éléfan lé kontan.
Kriké ! Kraké ! Kriké mésyé ! Kraké madam !
Konpèr Lapin i done dépar. L’éléfan i ral son koté ! Balène i ral son tour ! Shakinnn i avans son tour. In tour sé L’éléfan i sava gagné, in tour sé Balène. Balène i roul son ké dan la kord ; l’éléfan i roul son tour. son tronp dann lo kord.
« Oté ! Vash la lé lour konmsa inn i di ! », « Oté ! Vash-la lé lour konmsa l’ot i di ».. Lo dé zanimo i done pou la valèr. Tazantan sé l’éléfan i pran favèr, tazantan sé Balène. Tout zanimo i vien oir sak i éspass épi zot i bate la min pou ankouraz inn sansa l’ot.
L’éléfan i apèrsoi lo pyèz é li di : « Sé ou Balènne i fout ma gèl konmsa ! Ou va oir sak ou va oir ! ». Balène i di so n tour : « Sé ou léléfan l’apré gaskone amoin konmsa ! Ou va oir koué ksé kosasa ! »,. ala lo dé zanimo véksé é inn konm l’ot i larg pa ziska…
Momandoné Krrrakkk ! la kord i kass é inn – balène-i kalbite dan la mèr é l’ot-l’éléfan - i kalbite dann boi. Bann zanimo i bate la min épi i ri vant-a – tèr… Balène i gliss dan la mèr é l’éléfan sava dan la foré é d’apré sak i paré zot dé té fashé ziska la mor. Pi késtyonn roi ! Pi késtyonn rène.. Fini lo projé ! fini lo Roi ! fini la Rène ! Sèl prozé la réisi sé sète Lapin é mi pé dir azot li té kontan. Li té fyèr !
Koton mayi i koul ! rosh i flote ! L’avé inn foi pou inn bone foi mésyé lo foi la manj son foi èk in grin sèl é li mète a kriy partou : « Rann amoin mon foi ! Rann amoin mon foi ! »
Zistoir La Fini.
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
« Nous préparons actuellement une grande conférence sociale rassemblant responsables politiques, économistes et partenaires sociaux, pour tracer (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)