Kozman déssi l’ilétrism I
- In mansonz répété mil foi, i milyonn foi, i shanj pa an vérité

16 avril 2011, sanm Justin


Mi arvien in foi anplis déssi la késtyonn l’ilétrism La Rényon. Sa in gran problèm pou nou, pars nou lé dann vintéinyèm syèk, é lé shif, ni koné azot : par-la san vin mil pèrsone na laz pou lir, pou ékrir, é i gingn pa manyé konm k’i fo so bann zoutiy-la. An plis, sa in problèm i pé étone anou, pars nou na sak i fo konm lékol, nana sak i fo konm amontrèr, é lo rézilta, lo nonm de moun ilétré i diminyé pa.

Akoz sa ? Ni antann déssèrtin di plizyèr rézon, mé kan nana plizyèr rézon, sa i vé dir na poin in vré rézon, sansa i vé pa di so vré rézon-la. Pars la pa bann éspésyalis linstriksyon i mank dann la France, é si gouvèrnman fransé l’avé fé l’éfor k’i fo, nou n’arté fine an avoir in bon dyagnostik. A moins ké bann éspésyalis zot mèm la fé, é zot i vé pa shanj sistèm-la, k’i marsh kant mèm in pé déssi la tète olèrk marsh franshman déssi son dé pyé. Lé ga, ni viv dann in tan ousa l’om, si li vé, li gingn marsh déssi la line. Ni viv dann in l’épok ousa i gingn guéri tout sort maladi konpliké, épi tout sort kalité problèm sèryé. Lé kant mèm inkroiyab k’i ariv pa trouv lo tik-tak pou asplik l’ilétrism dann nout péi.

Dépi in bon koup de tan, nana d’moun, konm di lo kont, i kri dann dézèr. I di, nout sistèm édikatif i gnor in bonpé an parmi nout bann zanfan rényoné. I fé konm si zot tout i koz fransé, nana la kiltir fransèz dann zot tète, épi i sifi fé in l’amontraz konm i fé l’amontraz bann ti-Fransé. Poitan, toute demoun i koné sa lé pa vré. I pé mantir, déform la réalité, mé la pa sa va pèrmète fèr in bon lékol pou toute nout bann zanfan nout péi. In sistèm édikatif i baz pa déssi in mansonz, pars in mansonz, mèm si ou i répète ali mil foi, in milyonn foi, i shanj pa an vérité.

(La pankor fini, na oir la suite domin)

Justin


Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus