
Kèl volonté zénéral ! In pé la boir kossa !
30 juin, parMézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
8 juillet 2013
Nana plizanplis demoun dsi la tèr é désèrtin i komans an avoir pèr pars pou zot sar inposib nouri tousa d’moun-la. Lé vré la démografi lé galopant, konm in pé i di sa. Lé vré, i tard pa nora nèf milyar d’moun dsi la tèr. Arzout èk sa lo réshofman klimatik, bann nouvo maladi bann plantaj. An pliské sa i fo kont ankor avèk tout sort kalité la tablatir i ariv in pé partou dsi la tèr, konm la séshrès, sansa lo tro d’lo, linvazion shipèk pèlrin, la guèr sivil in pé partou, la diminisyon bann sirfas kiltivab pou fé la rout, pou konstrui batiman, é tout lo tintoin.
Sétaki i rode in solisyon, si posib in solisyon mirak. Dé foi i réisi, dé foi non. Monsanto pou son par i propoz bann plantèr son solisyon : bann semans transgéniques. Kosa i lé in n’afèr konmsa ? Zot i koné bann jène, sa nana dann tout bann zorganism vivan é la désid alé manipil bann jene-la, kisoi mayi, kisoi lo blé, kisoi koton. Pou kosa i fé sa ? Pou bann plant i rézis la maladi, an li mèm, par li mèm san tiliz bann médikaman vi k’lo bann plant lé armé pou ropous la maladi. Mé sa sé in film ; pars Monsanto li mèm la rokonète i fo in ède pou bann plant pars tousèl zot i vien pa bou lit kont la maladi. Solman i paré nana in l’avantaz. Lékèl ? Lo rannman lé troi kat foi pli for, baya ! Donk, mèm si la somans lé troi kat foi pli shèr, lo plantèr lé gagnan.
Zordi bann plantèr koton dann l’Éta Indien lo Maharashtra, i mord zot doi. Lo rannman mèrvéyé lé pa la, la maladi lé bien la, Lo bann karo koton lé kondané, é bann plantèr — pti plantèr sirtou i suisid... I paré la pa fé an sifizans lo zésé k’i fo. I paré osi bann vandèr la somans la gonf lo pri. An plis ké sa dann lo Maharashtra klima lé sèk é pou lo koton transjénik i fo in bonpé d’lo. Pou fini lo gouvèrnman la interdi vann bann somans transjénik mé na pi non pli d’ot kalité somans é la désid fé in prosé lo pli gro vandèr la somans...
L’afèr lé an kour. Kèl sar lo rézilta ? I koné pa ankor. Mé sak lé sir sé k’lagrikiltir jénétik, sa sé in n’afèr lé pa ankor o poin. La-dan, i fé pa d’mirak, é si i kont la dsi pou règ lo problèm la fain, moin lé dézolé, avèk sa, konm di lo kont, i ariv pa la gar.
Justin
Mézami zot i koné lo kozman k’i di konmsa : « la loi sé lékspréssyon la volonté zénéral. ».Poitan défoi ou lé a’dmandé kossa i lé oziss volonté (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)
10 000 citoyennes et citoyens – paysans, scientifiques, médecins et victimes – se sont mobilisés dans plus de 60 villes en France pour alerter sur (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Médam zé Méssyé, la sossyété zot i ansouvien lo tan l’avé lo pou. Sa té in problèm pou zabitan noute péi pars pou-la sa i grate la tète, é i rann (…)
Les députés ont inscrit dans la loi un premier objectif d’atteindre « 87,5% » du Smic dès le 1er janvier 2026, tout en assurant de « prioriser le (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Dans les départements d’outre-mer, près d’une femme sur deux qui devient mère ne vit pas en couple, configuration familiale bien plus fréquente (…)