
La vérité lé tétu ! i pé pa tourn ali lo do kontinyèlman !
4 juillet, parMézami, mon bann dalon, si in zour in listorien i désside rakonte anou bien konm k’i fo listoir La Rényon, mwin lé sirésèrtin li va parl anou (…)
31 octob 2016, sanm
Somann kréol la fini é d’apré sak moin la romarké la pa lo konba pou nout lang ké d’in bout a l’ot La Rényon la mète an valèr. Sanm pou moin, la mète anlèr lo folklor : folklore dann la kuizine épi détournman nout kuizine, folklore dann la mizik é détournmann nout mizik, folklore dann nout kiltir an zénéral avèk an plis in détournman.
Alon solman anparl la lang kréol : konm moin la gingn la shans viv lontan nana dé shoz la mark amoin é moin lé pa paré pou obliyé… Mi souvien kan Alain Armand-in moun koni koméla-té i vien la télé pou li ésplik son rézon dann la lang kréol, l’avé touzour plizyèr sipo d’kolonyalism té i antour ali pou anpèsh ali kozé. Kisa lété lo éro la-dan, Lo sèl ga té i koz kréol sansa la bann sipo d’lo kolonyalism.
Kan bann partizan l’ékol an kréol la komans réklam la plas nout kréol dann l’ékol, konbien salté la di dsi zot-é bann salté in pé tout modèl. Par ébzanp zot i vé zanfan lé zot i rès dann l’ignorans. Par ébzanp z’ot prop zanfan i koz pa kréol. Par ébzanp sak i vé k’i koz kréol i vé l’indépandans La Rényon. Par ébzanp ankor demoun i koz kréol i réisi pa dan la vi.
Momandoné la di anou kréol rényoné l’apré mor, l’apré disparète. Pou kosa ? Pars bann paran, sirtou bann momon, i koz arienk fransé avèk z’ot pti bout moun. Pou kosa ankor ? Pars bann rényoné lé intélizan é zot i konpran bien ké an déor d’lo fransé na poinn salu. Alé oir lo fransé la zamé été ataké, solman lo kréol rényoné i domann son plas é tout son plas.
Final de kont, lo kréol rényoné lé pli vivan ké zamé éoplis i sava, oplis dbann rényoné i vé k’i rokoné son droi é sé sak bann sondaz i di plizanplis é plizanplis la lang kréol i aparète konm in rishès an plis pou nou pa konm in mizèr pou nou.
NB Si sa i plé azot, kan zot sar anparmi, alé parl la lang kréol La Rényon zot va oir, ankor zordi, koman in pé i réazi. Konbien konba solman pou an avoir lo droi di : « La lang kréol »La Rényon !
Mézami, mon bann dalon, si in zour in listorien i désside rakonte anou bien konm k’i fo listoir La Rényon, mwin lé sirésèrtin li va parl anou (…)
Au 1er juin, les chiffres du ministère de la Justice ont établi à 84 447 personnes détenues pour 62 566 places. La surpopulation carcérale (…)
Vingt ans après la loi Handicap et au terme de six mois de mission, les rapporteurs Audrey Bélim, (Socialiste, Écologiste et Républicain – La (…)
L’État poursuit les versements d’indemnisations des aides en faveurs des exploitations agricoles sinistrées par le cyclone Garance et la (…)
Pierre Moscovici, président de la Cour des comptes a assuré que “ceux qui peuvent plus doivent contribuer davantage”, car “nos finances publiques (…)
Les discussions sur l’avenir institutionnel de la Nouvelle-Calédonie, menées sous l’égide du président, sont entrées dans le vif du sujet, le 3 (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mézami, mon bann dalon, mi panss zot i rapèl la mortalité, laba dann Moris, lo gran kiltirèl épi politik Dev Virashwamy ; li lé mor na pwin lontan (…)
La dette française atteint 114% du PIB au premier trimestre, soit près de 48.800 euros par Français. De fait, des crédits initialement prévus « ne (…)
La Réunion fait partie des régions françaises les plus touchées par les conséquences sanitaires, sociales et judiciaires de la consommation (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
1993- La disparition de Lucet Langenier. Elle a été brutale, prématurée et a frappé douloureusement non seulement sa famille mais aussi ses (…)