Minis bann péi l’Outre-mèr i sort fé in vizit La Rényon. La vi ali in pé partou, apré fé in pé tout sort de shoz. Bann télé épi bann radyo la done ali la parol. Tousa lé normal vi k’sé promyé foi li vien isi konm minis, épi lé manm gouvèrnman sosyalis é son parti lé o pouvoir dan la France. Tout sa lé normal é moin, pèrsonèl, moin na poin arien pou roprosh ali. Li la parl dsi la lite kont la vi shèr, é sa osi lé normal vi k’sé in poin d’fon lo program François Hollande.

Solman, i fo kant mèm ni obli pa, dann tan COSPAR, l’avé drès in list dé san sinkant marshandiz, épi d’apré sak mi rapèl, l’avé gingn in bon bès dsi bann produi-la. Aprésa lo préfé l’avé drès kabaré in panyé la ménazèr avèk in bonpé marshandiz anndan, pou kontrol bann pri. Débi d’lané, Konsèy réjyonal èk Konsèy zénéral la fé in l’opérasyon pou bès bann pri : an parmi nana lo pri la boutèy lo gaz, lo pri l’ésans, lo pri koush, yaourt... Mi sava pa di tout la lis bann marshandiz. Dizon sa in bon n’afèr pou lo konsomatèr, sof ké sé l’Éta la pa tir l’arzan pou sa, sof ankor ké sé lo Rényoné la pèy sa, par li mèm.

Ni pé poz anou dé késtyon. Promyé, sé pou savoir si sa la shanj vréman la sityasion bann Rényoné, é an parmi sak lé, konm i di, dosou pa’d port la mizèr. Ni pé réponn par non, pars la pa sa lo bi. Lo bi, sé abat in pé la kolèr d’moun. Sa i marsh in pé, mé i marsh ar pa pou toultan. Pli pir, mi pans sa i rosanm bien in pansman dsi in zanm de boi.
Dézyèm : si sa i anpèsh, kansréti in pti pé, la mashine pou transform bann transfèr piblik an l’arzan privé pou bann profitèr épi zot profitasyon. Répons : non ! Dé foi mèm zot i fé sanblan zot lé bone volonté, é zot i tir plizanplis profi.

Donk i ansèrv de riyin ? I pé pa di sa ! Si i soulaz in pé, pou in tan, la mizèr d’moun, sé déza in n’afèr. Mé si lo bann solisyon lé pa dirab konm ziska zordi, l’èr-la na in n’afèr pou roproshé.

Justin