
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
10 séptanm 2012
La vi La Rényon lé pli shèr k’dan la Frans : sa lé sir é sèrtin. La prèv ? Sinkant-sink pour san pli shèr si i baz dsi lo projé d’loi pou lite kont la vi shèr. I sava vote in loi : dakor, sa té in promès prézidan la Répiblik la fé. La-dan nora, konm i di, in volé dsi bann produi pétrolyé, inn dsi l’internèt épi lo téléfone, inn ankor dsi bann produi i konsome bonpé. Mi koné pa tro koman i sava goupiy z’afèr-la, mé moin na konm l’inprésyon, lé pa sir bann pri i sava bésé vréman é pou lontan.
A komansé par lo pli mové zélèv la klas, bann produi pétrolyé. Astèr l’apré rode santime par dsi santime, pa pou bès lo pri, mé i arsanm pou anpèsh lo pri tro monté. Nou Rényoné, nou té i aspèr in blokaj bann pri, vi k’sé sak l’avé di, mé i arsanm sar pa sa. Anon atann kant mèm, nou va oir ! In n’ot afèr : in pé i vé ashté bann marshandiz dan nout réjyon : sa lé bon, konm pa ! Lé bon pars lé posib trouv marshandiz méyèr marshé plito k’ashète dan la Frans épi dan l’Erop. Mé si sé bann gro sosyété i fé lo pri, épi konm zot i koné, La Rényon nana d’moun na lo pourkoi (vin pour san d’moun nana sinkant pour san la rishès. Donk, zot na lo pourkoi, é i pé pèz dsi zot tète, mèm si sak lé pli pov va kontinyé gingn lo shok).
Astèr, si sé bann gro sosyété k’i fé la loi, kosa v’ariv nout bann prodiksyon ? Moin la pèr malèr i ariv azot. Pou kosa ? Pars zordi, l’Erop la trouv moiyin sign, nout plas, sak i apèl bann APE, é zordi, bann fabrikan La Rényon l’apré ésplinn pars zot i oi lé riskab mète azot an fayit. La konkirans lé tro for pou nou ! Bin koman ni fé pou protèz in pé nout prodiksyon ? Lé pa posib pars i domann pa nou l’èr, é nou la poin in pouvoir rényoné pou vanj pou nout z’intéré... Tout fason, ki di kou d’la vi i di osi rovni, é nout rovni i dégrinn pou la majorité d’moun. Donk, la loi dsi la vi shèr, in pansman dsi in janm de boi ? Mi koné pa bien, mé lé posib sa in n’afèr konmsa mèm.
Justin
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)