La réalité, sé la réalité ! La vérité sé la vérité ! Tanpir pou sak i grins lo dan

23 avril 2018, sanm Justin

Mé zami, mé zamiz, mi sava dir azot in n’afèr é aprésa sré pa étonan zot i pran amoin pou in makro d’bor, in vandèr d’kours, donk in trète pou la koz rényonèz é par raport la kiltir rényonèz… Zot i rapèl, in zour, Paul Vergès té dann la klandéstinité é li té paré fé in diskour dann kann kékpar dann sid-Granboi si i tronp pa.

Dann son diskour li té i di in n’afèr é sète afèr la i doi fé réfléshir anou. Kosa li té i di ozis : ni sort in pèp i v ienn l’afrik, ni sort in pèp i vienn madégaskar, ni sort in bann zil i apèl komor, in bann péi i apèl La shine, l’Inn… l’érop é li téi ashèv dir, tout banna sé nout zansète é domann pa nou pou dényé inn an parmi nout bann zansète. Ni pran tout tèl ke sé. Sa lé inportan pars anou kominis, nou la touzour vouli dir ni dényé pa nout bann zansèt sof l’androi zot é s zot i sort l’erop la pa pou nou pou rojète azot.
Mi souvien kèl kalité tangaz in pé la fé kan La Réjyon téi vé fé la MCUR. Bann falsifyèr nout l’istoir la di épi rodi nou téi vé ronons nout zansète l’erop. An kat ti mo, bann révizyonis nout l’istoir zot mèm té i vé akiz anou fé lo révizyonism. Alé oir sa lé fo é arshi fo pars lo bann promyé pou rovandik nout bann zansète lété bann kominis zot mèm - lété nou mèm.

Papa Robinet de la Serve té in moun téi sort La frans mé lo bann promyé zabitan La Rényon lété bann malgash. Edmond Albius invantèr la fégondasyon artifisyèl la vaniy té in désandan l’afrik. I di pa près san mil zangazé téi sort l’Inn.I di pa in bann kouli téi sort Tonkin. Zèsklav, zangazé an kantité la sort Madégaskar. Téxeiré la donn Téshèr. Térinca té pa catherine déviré dovan dèyèr é enilorac sa lété Caroline si mi tronp pa. Simikcoudza Simicourba, lété pa in komor demoun l’apèl starane. Momon lislét Geoffroy lété p in prinsèsse téi sort La Guinée. L’ané 1848 la trouv près soisant mil nom pou done bann zésklav afranshi.

Alor siouplé, si ni di ni zète pa dann poubèl nout bann zansète téi sort in pé tout l’androi dsi la tèr, la pa bézoin dir nou lé révizyonis, sansa nou lé trète, mé nou lé sinploman fidèl par raport la réalité. Si la réalité néna in pé tout koulèr, lé konmsa é pa otroman é ni pran ali tèl ke sé, tèl ke listoir nout péi la di anou koman li lé. Sak i pans pa konmsa : sak i voudré nout tout lé éropéin, sansa pèrsone rant nou i sort l’érop ébin tanpir pou zot, pars pou nou lé konmsa, san foi konmsa.

PadportParti communiste réunionnais PCRPaul Vergès

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année


+ Lus