La sékirité alimantèr : sa I rant dann nout léjitime défans

10 désanm 2018, sanm Justin

Promyé largiman kont la sékirité alimantèr mi vé bate atèr toutsuitman sé kan demoun i di isi La Rényon la sirfas agrikol lé tro pti pou fé sa. Sa la pa vré ! Pou kosa mi di sa ? Pars néna o moins sète mil éktar lé an frish isi é sa sé in téritoir i pé mète o sèrvis nout sékirité alimantèr.

Mi parl lo sète mil éktar, mé ni pé anparl galman lagrikiltir dan la vil, dsi bann toi, dsi bann balkon, dann lo pti karé d’kour, l’agrikiltir an otèr, l’agro forèstéri. Sa i done anou in bon léspas agrikol pou nou an avoir nout sékirité alimantèr… Ni doi pans osi magazin pou konsèrv nout rézèrv alimantèr é sa sé in n’afèr demoun i koné fèr dopi lontan.

Dann mèm réyon i fo pa ni obliy isi i pé fé dé-troi rékolt tout l’ané. In tan mi rapèl demoun téi plant mayi, magnok, zariko dsi lo mèm morso d’tèr, inn apré lot, sansa an lintèrkalèr rantre zot sansa avèk kann. Donk ni pé miltipliy lo sète mil éktar par dé é pétète mèm par troi si ni konète bien roganiz anou. Si ni konète bien amenn nout bato.

Dézyèm fo kozman demoun i di san fé travaye z’ot tète : ni manz dori é i plant pa d’ri isi La Rényon é si i plant i fo an avoir dolo an konsékans. Sa sé la mantri sansa l’ignorans. Alé dsi l’internet épi rogard landroi i plant do ri, é lo kalité d’ri i plant : an kiltir irigé, sansa an kiltir sèsh-antansyon lo ri la pa in plant akwatik. Si li la bézoinn lo, lé pa toultan épi dann tout sézon. Néna mayi, néna lo mil, néna sorgho sak i apèl mapinm : dann Burkina Faso i ansèrv mapinm pou fé d’pain é sa lé koni par tout demoun sa !

In zour in ga i apèl Tibèr la di dovan moin : fouya pin la anpèsh in bonpé d’moun mor dann la gèr tantnèf-karantsink é sa lé vré. Si tèlman, momandoné in l’asosyasion té i sava partou pou plant fouyapin. Néna osi sonz, kanbar patat é tout kalité rasine ankor i pé pèrmète anou an avoir bnout sékirité alimantèr.

Troizyèm kozman : manzé i kout tro shèr pou produi.sof si i mète l’angré shimik par koté, sof si i ansèrv pi so salté dézèrban, sof ankor si i pratin la pèrmakultur sansa l’agrikultur biolozik... Pou finir mi pé dir larzan sré myé plas éladan ké dann d’ot zafèr é sirtou in vérité san pour san :
La sékirité alimantèr, sa i rant dann nout léjitime défans. Fransh vérité !

Padport

Signaler un contenu

Inn modékri, inn ti lavi, inn komantèr ?


Témoignages - 80e année

La pès kabo

5 juillet, par Christian Fontaine

Kan i ariv Novanm-Désanm-Zanvié, domoun i réziste pi ek la salèr. Zène-zan i mars dann somin, zène-fi i roul an dékolté ; sétaki i rod in manir po (…)


+ Lus