
Mal-do-mèr dann sarèt
28 juin, parLo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
9 zanvié 2021, sanm
In moun la rakont amwin, in zour lo gran Charles (de Gaulle si zot i vé !) in pé dépoité pat lo lingratitide lo pèp franssé la di avèk son l’ède de kan : « Aou ! Alé gouvèrn in péi néna dé sankarant kalité fromaz. ». Li téi vé dir si mèm dsi fromaz zot i antann pa, ébin koman zot i pé akord azot dsi la politiképi dsi tout lo bann zafèr konliké d’la vi.
Toussa pou dir mwin lé pa san pour san dakor avèk li-dabor mwin la fibe dir aot kossa mi pans bann gran zom - pars mi aprésyé bien la variété si lé a mon porté. Par ébzanp mwin la lir dann la Martinik l’avé san kalité mang ! zot i trouv pa sa ékstra ? Pli for, i paré issi La Rényon néna san karant varyété mang ! arienk la dan néna dé koi bate in karé dann in ron. Zot i panss spa ?
Mé kan mi kalkil, mi di konbien kalité brède nou néna ? Mi sava pa di azot konbien pars mwin la pa trouv lo shif dsi mon lintèrnète. Sèl shoz mi pé di azot, i fo manz brède mé antansyon shak brède sé konm in médikaman : in bon frékassé brède i fé alé aou an boté la kaz madam Paul. Mé i paré i pé kontraye in pé out tranzite é fé lo kontrèr d’sak mi sort ékri. La pa lo mèm i fé sa ; anpliss i fé pal o mèm zéfé dsi toulmoun.. Donk sak i manz brède i fo li varyé. La varyété mi di azot néna ké sa k’lé bon. Domann pa mwin kèl, mi koné pa mé néna dsi marshé forin bann bon konéssèr. I fo alé domann azot.
Konbien kalité rasine-léguime nou néna ? In bon kantité biensir é la plipar lé bien bon. Pou kossa ? Ala in késtyon k’i rovien ankor. Mé lé sir si zot i vé pa tronpé, i fo la varyété ankor in kou. Konm Daniel Vabois i di : Toultan lari d’kanar, toultan kari d’kanar, in zour wi pé avoir anvi manz in ptit pintad ! Parèye manz pa ponm tèr toulézour, obli pa sonz-é néna plizyèr kalité-obliye pa kanbar-plizyèr kalité ossi - obli pa toutt rasine nout zansète l’amenn issi shé nou.
La vyann i pé an avoir plizyèr kalité. Poisson néna par milyé dan la mèr.alor ! Alor i fo bann shèrshèr i dovien in pé pliss bann trouvèr konmsa zot i fé lo travaye ni gingn pa fèr par nou-mèm.. Mé oila, pou ashté néna in sèl kalité larzan é néna in pé néna bonpé é in pé néna tré pé. Toulmoun na lo droi manzé ! alor koman i fé ? I fo bann prodiktèr i produi an lkantité, i vann lo pri k’i fo mé i fo sirtou in plan sèryé pou lite kont la mizèr pars sansa nout tout lé pa a égalité é sa lé pa bon.
Pou fini - pars mi sava pa kontinyé sa ziska la fin di mond - m’a site azot mon gran-mèr Berthe in madam mwin té i admir, mé biensir la fine pass lo mir l’ot koté. El téi di : Mon n’anfan, mi shèrch kékshoz pou manzé onzèr, kékshoz bon pou la boush, bon pou la santé épi bon pou lo port-moné, mé mi trouv pa.alor souvan défoi, mi oiyé aèl apré manz an marshan in krout do ri avèk dosik - èl l’avé bèss lé zarm dovan son problèm. Pétète zot ossi lé dann in ka konmsa. An touléka rotirn birn : néna ké la varyété k’i kont.
Lo zour la pokor kléré, Zan-Lik, Mariz é sirtou Tikok la fine lévé, mèt azot paré. Madanm Biganbé i tir zot manzé-sofé, i donn azot, zot i manz. (…)
Le calendrier scolaire élaboré par le Rectorat pour les 3 prochaines années est désormais connu et fait débat. Pour cause, à l’exception de (…)
Sur proposition de Gérard COTELLON, directeur général de l’ARS La Réunion, Patrice LATRON, préfet de La Réunion, a décidé le retour au niveau 2 du (…)
Le Conseil départemental a décerné, le vendredi 27 juin, les prix « Thérèse Baillif » et « Célimène » lors d’une cérémonie organisée dans (…)
Les cours du pétrole ont connu une nette hausse à partir de la deuxième quinzaine du mois de juin, portés par l’extrême tension au Moyen-Orient et (…)
Mé dam zé méssyé, la sossyété,dsi la késtyonn fors néna la fors natirèl, sak wi gingn an néssan épi an grandissan korèktoman. Mwin lé sirésèrtin (…)
Le 16 juin 2025, le Tribunal administratif de Paris a suspendu en référé l’arrêté du 26 février 2025 ordonnant le blocage de 17 sites (…)
Le Président des Etats-Unis, Donald Trump a ordonné le bombardement de trois sites nucléaires en Iran, dans la nuit du 21 juin 2025. Dans une (…)
Les élus de Guadeloupe ont adopté des résolutions « sur la fusion des deux collectivités, sur les compétences et l’autonomie fiscale », le 17 juin (…)
Des manifestants, réunis le 23 juin devant les institutions européennes, ont demandé la suspension de l’accord d’association liant l’UE à Israël. (…)
Normalien et énarque, chercheur en philosophie politique, Bruno Guigue est professeur invité à l’Université normale de la Chine du Sud (Canton) et (…)
L’État poursuit son engagement en faveur de la transition énergétique et de la décarbonation de l’électricité à La Réunion. À l’issue d’un appel à (…)